Euskaldunen adinari erreparatuz gero, ikus daiteke euskaldunen ehunekorik handiena
Aukeratu bat:
65 urtetik gorakoen artean dagoela, ≥65 adin-taldean 35 urtetik beherakoen artean dagoela, 25-34 adin-taldean 35 urtetik beherakoen artean dagoela, 16-24 eta 25-34 adin-taldeetan.
Euskaldunek euskaraz hitz egiteko duten erraztasuna aldatu da 1991tik hona
Aukeratu bat:
Gaur egun erdal elebidunen ehunekoa 18,5 puntu handiagoa da euskal elebidunena baino (% 26 versus % 44,5) Baina euskal elebidunen eta erdal elebidunen ehunekoa nahiko antzekoa da (% 34,6 versus % 37,8) Gaur egun, ordea, euskal elebidunena ehunekoa 18,5 puntu handiagoa da erdal elebidunena baino (% 26 versus % 44,5).
Aukeratu bat:
Euskadiko Autonomia Erkidegoko 16 urte baino gehiagoko biztanleria hartzen du kontuan
Euskadiko Autonomia Erkidegoko, Nafarroako eta Iparraldeko 16 urte baino gehiagoko biztanleria hartzen du kontuan Euskadiko Autonomia Erkidegoko, Nafarroako eta Iparraldeko biztanleria guztia hartzen du kontuan
.
1991n 16-24 urte bitarteko euskaldunen laurdena zen euskaldun berria (% 25,5)
Aukeratu bat:
Gaur egun, ordea, 16-24 urte bitarteko euskaldunen erdia baino gehiago euskaldun berria da (% 54,3) Gaur egun, ordea, 16-24 urte bitarteko euskaldunen % 75,3 da euskaldun berria Gaur egun, ordea,16-24 urte bitarteko euskaldunen % 25,3 baino ez da euskaldun berria.
Hiriburuek euren lurraldeek baino euskaldunen ehuneko txikiagoa ohi dute
Aukeratu bat:
BAMa (Baiona-Angelu-Miarritze) da salbuespena. Hiru hiruburu horietan daude Iparraldeko euskaldun kopuru handienak Donostian euskaldunak % 35,4 dira, % 18,6 Bilbon, % 17,9 Gasteizen, % 10,5 Iruñean eta % 8,4 BAMen (Baiona-Angelu-Miarritze) Donostia da salbuespena. Donostian Gipuzkoako lurraldean baino euskaldun kopuru handiagoa da.
Azken 25 urteotako bilakaera aztertuz gero, euskararen erabilera trinkoak
Aukeratu bat:
ia 3 puntu egin du gora euskararen eremu osoan ia 3 puntu egin du behera euskararen eremu osoan Azken 25 urteotako bilakaera aztertuz gero, euskararen erabilera trinkoak ez du aldaketa handirik izan euskararen eremu osoan.
Sare sozialetako erabilerari dagokionez VI INKESTA SOZIOLINGUISTIKOAk
Aukeratu bat:
Euskararen erabilerarik handiena 45 urtetik gorakoek dute, euskara maiztasun handiz erabiltzen dutenak % 23,2 baitira Euskararen erabilerarik handiena 24-35 urte bitarteko gazteek dute, euskara maiztasun handiz erabiltzen dutenak % 23,2 baitira Euskararen erabilerarik handiena 16-24 urte bitarteko gazteek dute, euskara maiztasun handiz erabiltzen dutenak % 23,2 baitira.
Gazteenen euskalduntzeaz honako hau dio VI Inkesta Soziolinguistikoak
Aukeratu bat:
Gazteen artean erdaldunen ehunekoaren jaitsiera orokorra da. 16-24 urte bitartekoen artean hamarretik zazpi baino gehiago euskaldunak dira EAEn (% 71,4) eta Nafarroan ehunekoa txikiagoa da (% 25,8), baina joera bera da 16-24 urte bitartekoen artean hamarretik zazpi baino gehiago euskaldunak dira EAEn (% 71,4) . Nafarroan, berriz, gazteen artean euskaldun kopuruaren ehunekoa gero eta txikiagoa da 16-24 urte bitartekoen artean hamarretik zazpi baino gehiago euskaldunak dira EAEn (% 71,4) . Nafarroan eta Iparraldean, berriz, gazteen artean euskaldun kopuruaren ehunekoa gero eta txikiagoa da.
VI. Inkesta Soziolinguistikoak
Aukeratu bat:
Lau aztergai hartzen ditu kontuan: euskararen gaitasuna, euskararen transmisioa, euskararen erabilera eta euskararen inguruko jarrerak Euskadiko Autonomia Erkidegoko 16 urtekoen hizkuntza gaitasuna, transmisioa eta jarreraren inguruko datuak ematen dizkigu Euskararen erabileraz hitz egiten digu nagusiki baina zenbait datu agertzen dizkigu euskararen inguruko jarrerez.
Azken 25 urteotako bilakaerari dagokionez, 2016an, 1991n baino
Aukeratu bat:
Euskaldun gutxiago daude euskararen eremu osoa kontuan izanda. 4 puntuko murrizketa izan dute euskaldunek ehunekoetan (% 22,3 versus % 18,4) Euskaldun gehiago daude euskararen eremu osoan. 26 puntuko hazkundea izan dute euskaldunek ehunekoetan (% 22,3 versus % 48,4) Euskaldun gehiago daude euskararen eremu osoan. 6 puntuko hazkundea izan dute euskaldunek ehunekoetan (% 22,3 versus % 28,4).
Gazteen argazkiak txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2012), hurrengo hau zuzena da
Aukeratu bat:
Gazteen %75k egunero entzuten du irratia. Adinean aurrera doazen heinean jaitsi egiten da irratia entzuten dutenen portzentajea Gazteen %75k egunero entzuten du musika irratian. Adinean aurrera doazen heinean bestelako irrati programak nahiago dituzte Gazteen %37k ez dute inoiz edo ia inoiz irratia entzuten, eta heren batek egunero entzuten du. Adinean aurrera doazen heinean igo egiten da irratia entzuten dutenen portzentajea.
Gazteen argazkiak txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2012), euskal gazteen ustez hurrengo ezaugarriek definitzen dute hobeki kalitatezko telebista
Aukeratu bat:
Hezitzailea, formatzailea Gizartearekin konprometitua Entretenigarria, dibertigarria .
Gazteen argazkiak txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2012) 2012an 15-29 urteko gazteen entretenimendurako hedabide mota gustukoena
Aukeratu bat:
Telebista zen eta horren atzetik Internata Interneta zen eta horren atzetik telebista Interneta da eta horren atzetik irratia.
Gazteen argazkiak txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2012), 15-29 urte arteko gazteek irratian gehien entzuten dituzten saioak
Aukeratu bat:
Musika modernoko saioak dira Albisteak dira Futbol emanaldiak eta programak dira.
Euskadiko gazteak eta sare sozialak (Eusko Jaurlaritza 2019) txostenaren arabera
Aukeratu bat:
Sare sozialetan hizkuntzarik erabiliena gaztelania da baina % 15,0k dio bereziki euskara erabiltzen duela. Gipuzkoan gazteen % 30,0k euskara erabiltzen du batez ere txatean idaztean edo sare sozialetan edukiak argitaratzean; Araban eta Bizkaian ehunekoak askoz baxuagoak dira, % 3,5eko eta % 8,4koa, hurrenez hurren Sare sozialetan hizkuntzarik erabiliena gaztelania da baina gazteen % 75ek dio euskara erabiltzen duela egunero. Gipuzkoan gazteen % 30,0k euskara erabiltzen du batez ere Sare sozialetan hizkuntzarik erabiliena gaztelania da baina % 55,0k dio bereziki euskara erabiltzen duela. Gipuzkoan gazteen % 80,0k euskara erabiltzen du batez ere txatean idaztean edo sare sozialetan edukiak argitaratzean.
Euskadiko gazteak eta sare sozialak (Eusko Jaurlaritza 2019) txostenaren arabera
Aukeratu bat:
Gazteei galdetzen zaienean zein sare sozial hautatuko luketen bakar batera konektatu ahal izateko egoera hipotetikoan (betiere bazter utzita berehalako mezularitzako aplikazioak, WhatsApp), erantzun espontaneo errepikatuena Instagram da Gazteei galdetzen zaienean zein sare sozial hautatuko luketen bakar batera konektatu ahal izateko egoera hipotetikoan (betiere bazter utzita berehalako mezularitzako aplikazioak, WhatsApp esaterako), erantzun espontaneo errepikatuena Youtube da Gazteei galdetzen zaienean zein sare sozial hautatuko luketen bakar batera konektatu ahal izateko egoera hipotetikoan (betiere bazter utzita berehalako mezularitzako aplikazioak, WhatsApp), erantzun espontaneo errepikatuena Facebook da.
Gazteen argazkiak txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2012) euskal gazteek euskarazko komunikabideez egiten duten kontsumoaz hurrengo ondorio honetara heltzen da
Aukeratu bat:
15-29 urteko gazteen kasuan serieak eta komediak dira saio mota gustukoenak eta horren ostean albistegiak 15-29 urteko gazteen kasuan serieak eta komediak dira saio mota gustukoenak eta horren ostean filmak eta zinema 15-29 urteko gazteen kasuan serieak eta komediak dira saio mota gustukoenak eta horren ostean futbol emanaldiak eta programak.
Euskadiko gazteak eta sare sozialak (Eusko Jaurlaritza 2019) txostenaren arabera
Aukeratu bat:
2019an nesken eta mutilen artean alde handiak daude sare sozialen kopuruari dagokionez. Neskak 3 edo 4 sare sozialetan ibiltzen dira egunerokoan (%51,1) eta mutilen artean bakar bakarrik % 5,2 2019an gazteen artean, 3 edo 4 sare sozialetan aritzea da ohikoena (% 51,5). soilik % 5,2k dio sare sozialetako aplikazio bakarrean duela kontu edo profila 2019an gazteen artean ohikoena da egunerokoan sare sozial bakarrean aritzea (% 51,5). soilik % 5,2k dio kontu edo profil gehiagotan ibiltzen dela .
Gazteen argazkiak txostenaren arabera (Eusko Jaurlaritza 2012), euskal gazteek irakurtzen duten prentsa mota nagusiki
Aukeratu bat:
Informazio orokorrekoa da Kiroletakoa da Ekonomikoa da.
Euskadiko gazteak eta sare sozialak (Eusko Jaurlaritza 2019) txostenaren arabera
Aukeratu bat:
Eguneroko maiztasunez erabiltzen diren sare sozialei erreparatzen badiegu, Youtube bigarren lekuan dago, WhatsApp berehalako mezularitzako aplikazioaren atzetik: gazteen % 74,1 konektatzen da egunero Youtubera Eguneroko maiztasunez erabiltzen diren sare sozialei erreparatzen badiegu, Instagram lehen lekuan dago eta WhatsApp berehalako mezularitzako aplikazioa Instagramen atzetik: gazteen % 74,1 konektatzen da egunero WhatsAppera Eguneroko maiztasunez erabiltzen diren sare sozialei erreparatzen badiegu, Instagram bigarren lekuan dago, WhatsApp berehalako mezularitzako aplikazioaren atzetik: gazteen % 74,1 konektatzen da egunero Instagramera.
kerketa lan honen metodologian hurrengo metodoak konbinatu dira:
Aukeratu bat: DidaGaztearen audiogintza eta web produkzio idatziaren zuzeneko azterketa eta DidaGaztea programaren inguruan gazteei eginiko inkestak baliatu dituzte DidaGazteako profesionalei eginiko elkarrizketak eta DidaGaztea programaren inguruan gazteei eginiko inkestak baliatu dituzte DidaGaztearen audiogintza eta web produkzio idatziaren zuzeneko azterketa, DidaGazteako profesionalei eginiko elkarrizketak eta DidaGaztea programaren aurrez aurreko saioetako zuzeneko behaketa baliatu dituzte.
Desestandarizazioa eta demotizazioa joera soziolinguistikoek
Aukeratu bat: Estandarraren ideologiaren ahultzea ekarri dute eta agerian utzi dute «hizkuntza/aldaera ona» kontzeptualizatzeko modua lausotu dela: erabilera-eremu eta funtzio jakinen arabera, estandarrak ala dialektoak, biek ere hartzen dutela prestigio-mailan lehentasuna Estandarraren ideologiaren ahultzea ekarri dute baina, aldi berean, agerian utzi dute «hizkuntza/aldaera ona» kontzeptualizatzeko modua ez dela funtsean aldatu Europako komunikabideetako politiketan Estandarraren ideologiaren indartzea ekarri dute eta agerian utzi dute «hizkuntza/aldaera ona» kontzeptualizatzeko moduan estandar ideologia oraindik ere indarrean dagoela komunikabideetako hizkuntza-politiketa.
Hurrengo hau da ikerketa honetako ikerketa-galdera bat:
Aukeratu bat Zelan irudikatu du Gazteak euskal gazte komunitatean forma hibridoek, edo euskañolak, duen lekua? Zelan eragiten du Gaztearen hizkuntza politikak euskal gazteen testuinguru soziokulturalean? Zelan kudeatu du bere testuinguru soziokulturalean dagoen hizkuntza aldakortasuna DidaGaztearen moduak, generoak eta ahotsak estilizatzean? .
Praktika heteroglosiko horietan garrantzi handia hartu du translokalizazioa deitu den joera soziolinguistikoak
Aukeratu bat: lokalak ez diren komunitate edo kideekin enpatizatzeko helburuarekin arrunta delako ingelesa erabiltzea lokalak diren komunitate edo kideekin enpatizatzeko ere, arrunta delako euskara eta gaztelania nahastea gazteak ez direlako antolatzen tokian tokiko identitateen arabera bakar-bakarrik. Hainbat hizkuntza kontuan hartzen dituen brikolaje soziolinguistikoa arrunta da lokalak ez diren komunitate edo kideekin enpatizatzeko helburuarekin.
Hizkuntza gutxituen komunikabideen kasuan,
Aukeratu bat estandarrak ez dira lehenetsi, hizkuntzaren barneko aldakortasuna lehenetsi delako elebakartasuna guztiz errotuta izan da komunikabideen euren funtzioetan bertan ere. Hizkuntzaren barneko aldakortasuna baztertu da estandarraren ezarpena erabat lehenetsi delako estandarrak ez dira lehenetsi baina gizarte elebidunaren bi hizkuntzen arteko edozein ukitze saihestu da, ukitze horrek hizkuntza gutxituen medioen funtzio eredugarriak eragotzi baitu.
Bernakulizazioa, euskararen testuinguru elebidunean, kode-aldaketarekin ere estuki loturik dago
Aukeratu bat:
euskara 2H duten gazteen kasuan, gaztelania/frantsesa erabiltzea guztiz errotuta dagoelako haien familia giroan euskara 2H duten gazteen kasuan, gaztelania/frantsesa izaten delako hizkuntza ohikoena testuinguru informaletan euskara 1H duten gazteen kasuan ere, gaztelania/frantsesa-euskara kode-aldaketa guztiz errotuta dagoelako familiatik datorkien eredu informalean.
Ikerketa lan honen metodologian hurrengo bereizketak hartu dira kontuan:
Aukeratu bat: Ahots desberdinak DidaGaztea web irratiaren idatzizko corpusean Generoak eta ahots desberdinak DidaGaztea web irratiaren ahozko corpusean Generoak eta azpigeneroak DidaGaztea web irratiaren idatzizko corpusean.
Nikolas Couplandek agerian utzi du medioen bernakularizazioak lotura estua duela
Aukeratu bat marketin eta publizitatearen alorrean tokian tokiko produktuak saldu nahi izatearekin medioetatik kanpo ere dimentsio zabalagoa duten aldaketa soziolinguistiko batzuekin, Europa mailako desestandarizazio eta demotizazio joera soziolinguistikoekin hain zuzen ere tokian tokiko dialektoen biziraupena ziurtatzearekin. Horregatik hizkuntza gutxituen politiketan lehentasunezkoak dira forma bernakulu horiek.
Gaztearen analisian hurrengo abiapuntu teoriko-metodologiko hauek izan dituzte kontuan:
Aukeratu bat: Medio baten estiloa ez da audientziaren estiloaren ispilu hutsa. Gazteak bere media-identitatea eraikitzen du euskal gazteekiko hartu-emanean eta helburu horrekin hizkuntza-baliabideak estrategikoki baliatzen ditu Medio baten estiloa audientziaren estiloaren ispilu hutsa da. Estilo hori audientziaren ezaugarriei egokitzeko estrategia-talde bat bezala azaldu beharko litzateke Medio baten estiloa audientziaren estiloaren ispilu hutsa da. Gazteak gazteen hizkuntza-baliabideak estrategikoki baliatzen ditu. Gazte-hizkera erabiltzen du DidaGazteako ahots guztietan.
Euskara Batu bertaratua/n
Aukeratu bat: euskara batu estandarraren gida-lerro morfosintaktiko gehienak (aditz-egitura, deklinabide-egitura, etab) erabiltzen dira, baina ez-estandar eta kolokialtzat har daitezkeen ezaugarri fonetiko-fonologikoak (bustidura, tokiko fonetismoak, etab.), eta kolokialtzat hartzen diren lexiko eta esapideak erabiltzen dira euskara batu estandarra da funtsean baina euskalkien ezaugarri fonetiko-fonologikoak (bustidura, tokiko fonetismoak, etab.) ditu euskara batu estandarraren gida-lerro morfosintaktiko gehienak (aditz-egitura, deklinabide-egitura, etab) erabiltzen dira, baina gaztelaniaren lexikoa eta esapideak tartekatzen dira.
Ahotsen erkaketan hurrengo hau da emaitzetako bat:
Aukeratu bat: Seriotasunaren irudia estilizatu nahi duten ahotsek Euskara Batu Estandarra (EBE) erabiltzen dute: bai ahots informatibo serioek baita itxura hori eman nahi dutenek ere. Baina ahots arinagoak direnek ere oro har euskara batua erabiltzen dute dialektoen ukitu batzuekin Gazteak bere hizkuntza-politikan argi ikusten du ahots nagusien eta gainerakoen arteko bereizketa: ahots nagusi guztiek euskara batua darabilte; bigarren mailakoek, berriz, denek euskalkian dihardute Seriotasunaren irudia estilizatu nahi duten ahotsek Euskara Batu Estandarra (EBE) erabiltzen dute: bai ahots informatibo serioek baita itxura hori eman nahi dutenek ere. Ahots arinagoak direnek, berriz, kode bernakuluak (EBB, euskalkia, EGH) erabiltzen dituzte.
Nikolas Couplandek (2014) bernakulizazioa azaltzen du
Aukeratu bat: gizarte aldaketa gisa. Aldaketa horren ondorioz hizkuntza estandarrak lehenesten dira gaur egun eta haien alderdi funtzionalak edo praktikoak azpimarratzen dira aldaketa ideologiko gisa. Ideologia berri horretan hizkuntza-aniztasuna lehenesten da eta estandar ideologikoan ohikoak diren elebarkatasun irizpideak zalantzan jartzen dira tokian tokiko formak dira umorearekin loturiko generoetan lehenesten direnak eta horrek forma bernakulu edo tokian tokiko horiek gutxiestea eragin du.
Ikerketa honetan (Elordui, 2016)
Aukeratu bat: Gaztea (EITB) euskal gazteei zuzendutako media-produktua aukeratu dute aztergai, DiDaGaztean arreta jarriz hizkuntza-hibridazioa aztertzeko DiDaGaztea (EITB) euskal gazteei zuzendutako media-produktua aukeratu dute aztergai, DiDaGaztean hizkuntza-hibridazioa oso nabarmena delako DiDaGaztea (EITB) euskal gazteei zuzendutako media-produktua aukeratu dute aztergai, DiDaGaztea egun medioen diseinu sozioestilistikoan heteroglosiak duen lekua aztertzeko hautagai paregabea delarik.
Ikerketaren emaitzetan hurrengo hau aurkitu dute:
Aukeratu bat: Informazio-generoetan nagusiki euskara batu estandarra (EBE) erabiltzen da. Hala da Eguneko albisteak, Eguraldi-informazioa, Trafiko-informazioa, Itsasoko informazioa saioetan eta nagusiki musika-taldeen eta kantuen inguruan Joseina Etxeberriak ematen duen informazioan ere. Lehen hiru azpigeneroak irakurriak dira; Etxeberriarena, berriz, bat-batekoa Informazio-generoetan nagusiki euskara batu bertaratua (EBB) erabiltzen da. Hala da Eguneko albisteak, Eguraldi-informazioa, Trafiko-informazioa, Itsasoko informazioa saioetan eta nagusiki musika-taldeen eta kantuen inguruan Joseina Etxeberriak ematen duen informazioan ere. Lehen hiru azpigeneroak irakurriak dira; Etxeberriarena, berriz, bat-batekoa Informazio-generoetan askotan euskalkia (E) erabiltzen da. Hala da Eguraldi-informazioa, Trafiko-informazioa, Itsasoko informazioa saioetan.
Euskararen kasuan, translokalizazio-joerak eta bernakulizazio-joerak konbergenteak dira, neurri handian,
Aukeratu bat Hainbat hizkuntza kontuan hartzen dituen brikolaje soziolinguistikoa arrunta delako lokalak ez diren komunitate edo kideekin enpatizatzeko helburuarekin gaztelania eta frantsesa hizkuntza sendoak direlako erabilera translokalean eta baita testuinguru informaletan biak erabiltzea ohitura sustraitua delako euskal gazteen praktika-komunitatean, baita eremu euskaldunenetan ere euskara hizkuntza gutxitua izanik, translokalizaziorako berezko zailtasunak dituelako.
Hizkuntza-dibertsitatea nabarmenki areagotzen ari da azken hamarkadetan
Aukeratu bat: Medioen sistemaren desregularizazioak eta medio digitalen produkzio- eta kontsumo-eredu berriek areagotu dute dibertsitate hori Baina medioen sistemaren desregularizazioak areagotu ditu estandarizazio prozesua eta estandar ideologia Gizartean gertatutako aldaketa sozialek ekarri dute hizkuntza-dibertsitatea medio digitaletara. Komunikabide publikoetan, berriz, eredu estandar instituzionalek bere horretan darraite.
Praktika heteroglosikoak oso arruntak dira gazteen artean
Aukeratu bat: gazteek estandarrak gustuko ez dituztelako gazteek praktika bernakuluak baino praktika translokalak nahiago dituztelako gaur egun gazteen identitate-eraikuntzan hizkuntza-baliabide anitzak kudeatzeko ohitura guztiz hedatuta dagoelako: bai hizkuntza desberdinen baliabideak eta bai hizkuntza baten barruko aldakortasun osoa.
Hurrengo hau da ikerlan honen ondorio nagusia:
Aukeratu bat: DidaGaztearen moduen, generoen eta ahotsen analisi sakonago batek agerian uzten du bernakulutzat jo daitezkeen euskal kodeak (euskara batu bertaratua eta euskalkia) lehentasunezko lekua betetzen dutela DidaGaztearen ahots guztien diseinuan eta DidaGaztea dela euskararen desestandarizazio prozesuaren adibide argi bat DidaGaztearen moduen, generoen eta ahotsen analisi sakonago batek agerian uzten du bernakulutzat jo daitezkeen euskal kodeak (euskara batu bertaratua eta euskalkia) maizenik erabiltzen direnak dira eta lehentasunezko lekua betetzen dutela DidaGaztearen ahots guztien diseinuan DidaGaztearen moduen, generoen eta ahotsen analisi sakon batek agerian uzten du euskara batu estandarrak aldaera estandarrek izan ohi duten lehentasunezko lekua betetzen duela DidaGaztean ere: genero informatiboek, ahots nagusiek eta serioek lehenesten dute kode hori. Bernakulutzat jo daitezkeen euskal kodeak maizenik erabiltzen direnak dira; baina, nagusiki, genero, ahots eta gai informalekin lotzen dira DidaGaztearen diseinuan.
Ikerketan hurrengo kode hauek hartu dira kontuan:
Aukeratu bat: euskara batu estandarra, euskara batu bertaratua, euskalkia, euskara-gaztelania hizkuntzartekoa euskara batua, euskalkia, euskara-gaztelania hizkuntzartekoa euskara batu estandarra eta euskalkiak.
Komunikabideek erabilera eta praktika soziolinguistiko elebakarrerantz jo zuten beren sorreratik
Aukeratu bat: Funtsean haien helburuak gizartearentzat eredugarriak izatea izan delako Funtsean komunikabide tradizionalek instituzionalki nazio-estatuaren eraikuntzan izan duten funtzioagatik, eta audientzia zabalak bereganatzeko izan duten premiagatik ere Funtsean komunikabide tradizionalek estandarrak sortu dituztelako eta haien zabalkundearen eragile garrantzitsuenak direlako.
Lurdes Otaegi hizkuntza-aholkulariak 1985ean oso txosten zehatza aurkeztu zuen Euskal Telebistaren hizkuntza-egoerari buruz, albistegiak, barne-produkzioa eta bikoizketa, banan-banan aztertuta. Bikoizketari dagokionez,
Aukeratu bat: Otaegik gramatika-arazoetan aurkitu zituen arazo larrienak. Testuak akats gramatikalez josita zeudela ondorioztatu zuen Otaegik hizkuntza-ereduaren egokitasunean aurkitu zituen arazoak: itzulpenetan, egitura ez oso jatorrak, esamolde bortxatuak, eta jatorrizkoari lotuegiak; hiztegian, garbizalekeria; eta dramatizazioan, doinuera ezegokiak Otaegik hizkuntza-ereduaren jatortasunean aurkitu zituen arazoak: gramatikan eta hiztegian garbizalekeria zen nagusi.
Ikerketaren ondorioetan
Aukeratu bat: euskaldun zahar alfabetatuek eta euskaldun berri guztiek eredu estandarra hautatu zuten. Euskaldun zahar alfabetatu gabeek eta euskalduntzea burutu gabeko hiztunek lagunarteko eredua aukeratu zuten euskaldun zahar alfabetatuak eta euskaldun berri natibizatuak lagunarteko eredua hautatu zuten. Euskaldun zahar alfabetatu gabeak eta euskalduntzea burutu gabeko hiztunak, eredu estandarra aukeratu zuten lagunarteko eredua zen egokiena euskaldun zahar guztientzat.
SIADECOren ondorio-txostenak
Aukeratu bat: Ederra eta Piztiaren eredua betiko egonkortzea ekarri zuen. Horrela bikoiztu ziren filmak hurrengo hamarkadan Ederra eta Piztiaren eredua betiko baztertzea ekarri zuen, baina euskarazko bikoizketan hainbat ekimen egon dira berriz ere eredu hori indarrean jartzeko eskatu dutenak Ederra eta Piztiaren eredua betiko baztertzea ekarri zuen, baina euskarazko bikoizketan ez zen beste ekimenik etorri txosteneko gomendioen ildotik.
Euskarazko bikoizketa ez zitzaien behar bezala egokitzen filmetako egoerei, eta arazoren gakotzat jotzen zen
Aukeratu bat: euskara bizitik aldenduta aritzea. Euskara Batuaren ortografiari lotuegi, letra guztiak ahalik eta garbien ahoskatuz hitzak, esaldiak, leunduz eta biribilduz ahoskatzen zirela (sendatuko da > sendauko da> *sendauko’a*)” eta hori ez zela telebista publiko baterako egokia esatari bakoitzak hitzak eta esaldiak bere modura ahoskatzen zituela. Ez zegoen batasunik.
Ederra eta Piztia telesaila pantailaratu zen, Euskara Batuan bikoiztuta, baina laburdurekin, herri-euskarara hurbiltzeko ahaleginean. Laburduretarako, jarraibide batzuk prestatu ziren:
Aukeratu bat: Lapurdi-Gipuzkoako hizkeretan hedatuen dauden fenomenoak aintzat hartuta egin zen, "nausi”, "aitu”, "meiku” eta antzeko sinkopak erabiliz, eta "esango’izut”, "ne’liburua” "etortze’a” eta antzeko amalgamak eginez Bizkai-Gipuzkoako hizkeretan hedatuen dauden fenomenoak aintzat hartuta egin zen, "nausi”, "aitu”, "meiku” eta antzeko sinkopak erabiliz, eta "esango’izut”, "ne’liburua” "etortze’a” eta antzeko amalgamak eginez Gipuzkoako hizkeretan hedatuen dauden fenomenoak aintzat hartu ziren Euskara Batuaren irizpide orokorrei jarraituz.
Euskal Telebistan gero eta kezka handiagoa zegoen bikoizketagatik. Hurrengo hau da arrazoia:
Aukeratu bat: Produktu bikoiztuak gero eta garestiagoak ziren eta hainbat sektorek kritikatzen zuten bikoizketetan egiten zen gastua Produktu bikoiztuak ez ziren kontsumitzen eta bereziki marrazki bizidunak kritika larriak jasotzen zituzten komunikabideetan Produktu bikoiztuak ulergaitz, ezeroso eta sinesgarritasunik gabetzat zeuzkaten askok, eta, hartara, kanalaren kalterako ziruditen.
Bikote xelebrea filmearen inguruko ikerketa enkargatu zitzaion SIADECOri eta ikerketa horretarako
Aukeratu bat Euskal Herri osoko hamar herritan antolatu ziren taldeak. Iritzi-emaileak 20-35 eta 35-60 adin-tarteetakoak ziren, eta hizkuntza-gaitasun guztietako pertsonak bildu ziren Euskadiko hamar herritan antolatu ziren taldeak. Iritzi-emaileak ume txikiak eta gazteak ziren, eta hizkuntza-gaitasunetan euskara ama zutenak aukeratu ziren Euskadiko hamar herritan antolatu ziren taldeak. Iritzi-emaileak 5-15 eta 15-30 adin-tarteetakoak ziren, eta hizkuntza-gaitasun guztietako pertsonak bildu ziren.
Bikote xelebrea filmearen inguruko ikerketan, hiru programa-zati prestatu zituzten eta bikoiztu zuten bakoitza...
Aukeratu bat a) euskara batuan ohi bezala; b) laburdurak eginez, Ederra eta Piztian bezala; c) itzulpen askeagoa eginez eta lagunarteko gipuzkera sartuz a) euskara batuan ohi bezala; b) laburdurak eginez, Ederra eta Piztian bezala; c) lagunarteko bizkaiera sartuz ) laburdurak eginez, Ederra eta Piztian bezala; b) itzulpen askeagoa eginez eta lagunarteko gipuzkera sartuz.
Euskal Irrati Telebista –EITB- Herri Erakundea
Aukeratu bat 1992an sortu zen, Eusko Legebiltzarraren 5/1992ko maiatzaren 20ko legearen bitartez, Euskararen Legeak egotzi zizkion eskumenak erabiliz 1962an sortu zen, Eusko Legebiltzarraren 5/1962ko maiatzaren 20ko legeak egotzi zizkion eskumenak erabiliz 1982an sortu zen, Eusko Legebiltzarraren 5/1982ko maiatzaren 20ko legearen bitartez, Gernikako Estatutuak Euskal Autonomia Erkidegoari egotzi zizkion eskumenak erabiliz.
SIADECOk bikoizketetan eredu estandarra erabiltzea proposatu zuen, baina ohar batzuk eginda:
Aukeratu bat: Hiztegia Euskaltzaindiaren hiztegitik hartzea, hitz jasoak eta gizartean hedadura txikia dutenak lehenetsita. Egiturak zaildu beharra ere bazegoen, esaldi luzeak eginez eta subjuntiboa gehiago erabiliz Hitanoa testuinguru gehiagotarako zabaltzea gomendatu zuen, eta bereziki hitanoaren adierazkortasuna eta doinuera lantzea Hiztegia erraztea, hitz jasoak eta gizartean hedadura txikia dutenak baztertuta. Egiturak erraztu beharra ere bazegoen, esaldi ez hain luzeak eginez eta subjuntiboa gutxiago erabiliz. Hitanoa testuinguru jakinetarako uztea gomendatu zuen, eta azkenik, adierazkortasuna eta doinuera lantzea.
Süperseks giroturik dago
Aukeratu bat: Hanburgoko Schanze barrutian. Etorkin auzo bat da eta azken urteotan modan jarri da. Turkiar komunitate handi bizi da auzo horretan Berlingo Schanze barrutian. Etorkin auzo bat da eta azken urteotan modan jarri da. Turkiar komunitate handi bat bizi da auzo horretan Schanze barrutian, Hanburgoko auzo aberats batean. Komunitate frantses handia bizi da auzo horretan.
Ikerketa honen emaitzetako bat da:
Aukeratu bat: Annaren aitak alemana aukeratzen du eta aukeraketa horrek ulertarazten digu bera bere jatorri minoritarioari uko egiten diola. Hizkuntza-aukeraketa hori Alemaniako gizartean goragoko beste maila batera igotzearen ordainsaritzat hartzen da ideologi-egitura horretan Annaren aitak hizkuntzarteko alemanaz hitz egiten du. Aukera horrek bere jatorri turkiarra adierazten du Annaren aitak turkiera aukeratzen du eta aukeraketa horrek ulertarazten digu bera bere jatorri minoritarioaz harro dagoela.
Filmaren errepertorioak lau kode bereizten ditu, karaktereen arabera banatzen direnak:
Aukeratu bat: Frantses ‘natiboa’, ‘ia frantses natiboa’, ‘ hizkuntzarteko frantsesa eta turkiera Turkiera ‘natiboa’, Ia turkiera ‘natiboa’, hizkuntzarteko turkiera eta alemana Aleman ‘natiboa’, ia aleman ‘natiboa’, hizkuntzarteko alemana eta turkiera.
kerketa honen emaitzetako bat da:
Aukeratu bat: Karaktere askok klase migratzaileen lan estereotipatuak dituzte: barberua, imana, okina, dendaria, kantoiko dendako jabea. Haiek beti turkiera erabiltzen dute film osoan Karaktere askok klase migratzaileen lan estereotipatuak dituzte: barberua, imana, okina, dendaria, kantoiko dendako jabea. Haiek alemana eta hizkuntzarteko alemana erabiltzen dituzte Karaktere askok klase migratzaileen lan estereotipatuak dituzte: barberua, imana, okina, dendaria, kantoiko dendako jabea. Haiek turkiera eta hizkuntzarteko alemana erabiltzen dituzte.
Süperseks da:
Aukeratu bat: Drama bat, genero sozio-errealistan oinarritzen dena Telesail bat, genero sozio-errealistan oinarritzen dena Komedia bat da, genero sozio-errealistan oinarritzen dena.
Ikerketa honen emaitzetako bat da:
Aukeratu bat: Generoen arteko ezberdintasunak filmaren bigarren parteko elkarrizketetan ikusten dira argiro. Elkarrizketa horietan emakumeek turkieraz hitz egiten dute. Androutsopoulosek interpretatzen ditu eszena horiek genero bereizketa estereotipatu gisa. Estereotipo horien arabera turkiar jatorriko emakumeek turkiera erabiltzen dute haien egunerokoan Generoen arteko ezberdintasunak filmaren bigarren parteko elkarrizketetan ikusten dira argiro. Elkarrizketa horietan emakumeak isilik egoten dira eta ondoan duten gizonak hitz egiten du bere izenean. Androutsopoulosek interpretatzen ditu eszena horiek turkiar jatorriko emakumeen ‘benetako’ hizkuntza-erabileraren adierazle gisa Generoen arteko ezberdintasunak filmaren bigarren parteko elkarrizketetan ikusten dira argiro. Elkarrizketa horietan emakumeak isilik egoten dira eta ondoan duten gizonak hitz egiten du haien izenean. Androutsopoulosek interpretatzen ditu eszena horiek parodia gisa eta genero bereizketa estereotipatutzat hartzen ditu.
Ikerketa honen emaitzetako bat da:
Aukeratu bat: Annaren aitaren estilizazioak gogora ekartzen digu turkiera jakitearen eta ‘benetako’ turkoa izatearen artean dagoen lotura ideologikoa Annaren aitaren estilizazioak gogora ekartzen digu hizkuntzarteko alemanaren erabiltzearen eta integrazio arrakastatsu baten artean dagoen lotura ideologikoa. Annaren aitaren estilizazioak gogora ekartzen digu alemaniar natiboa jakitearen eta integrazio arrakastatsu baten artean dagoen lotura ideologikoa.
Hizkuntzarteko alemana argi eta garbi modelatu da Gastarbeiterdeutsch -en estereotipoen arabera eta hurrengoaren kutsua du:
Aukeratu bat: Alemaniar immigrantearena Jatorri turkoa duen pertsona batena Alemaniar ‘purua’ den pertsona batena.
Androutsopoulos-en analisia hurrengo ikerketa-galdera hauetako batek gidatua da:
Aukeratu bat: Nolako ekarria egiten dute filmeko desberdintasun soziolinguistikoek Hanburgoko alemaniar giroa filmean irudikatzeko? Nolako ekarria egiten dute filmeko desberdintasun soziolinguistikoek Hanburgoko komunitate turkiarraren eta alemanaren arteko gatazka adierazteko? Zein hizkuntza-ideologia indexatzen/adierazten dute karaktereen hizkuntza estilo-aukerek?.
Androutsopoulos-en analisia hurrengo ikerketa-galdera hauetako batek gidatua da:
Aukeratu bat: Nolako ekarria egiten dute filmeko desberdintasun soziolinguistikoek Hanburgoko alemaniar giroa filmean irudikatzeko? Nola kontrajartzen dira filmean jatorri alemana eta jatorri turkiarra duten karaktereak haien kode-aukerek sinbolizatzen dutenaren bidez? Nolako ekarria egiten dute filmeko desberdintasun soziolinguistikoek Hanburgoko turkiar giroa filmean irudikatzeko?.
|
