Cuestiones
ayuda
option
Mi Daypo

TEST BORRADO, QUIZÁS LE INTERESEHistoria

COMENTARIOS ESTADÍSTICAS RÉCORDS
REALIZAR TEST
Título del test:
Historia

Descripción:
IRAULTZA LIBERALAK ETA NAZIONALISMOA

Autor:
MaisuSar
(Otros tests del mismo autor)

Fecha de Creación:
31/10/2022

Categoría:
Historia

Número preguntas: 44
Comparte el test:
Facebook
Twitter
Whatsapp
Comparte el test:
Facebook
Twitter
Whatsapp
Últimos Comentarios
No hay ningún comentario sobre este test.
Temario:
IRAULTZA LIBERALAK ETA NAZIONALISMOA Antzinako Erregimena gainbehera hasi zen XVIII. mendearen amaieran, eta XIX. mendean hondoan jo zuen iraultzaren ondorioz. Gainbehera ekarri zuten lehen aldaketak Ipar Amerikan gertatu ziren: hain zuzen ere, hamahiru koloniak altxatu ziren eta Estatu Batuen independentzia aldarrikatu zuten 1776an. Frantzian, 1789an, iraultza handia gertatu zen, laster iraultza hedatu zen Europan Napoleon Bonapartek sortutako inperioaren bidez. 1815ean, Bonaparte menderatu zuten, baina printzipio iraultzaileak Europan eta Ameriketan zabaldu ziren, mugimendu nazionalekin batera, mugimendu haien bidez sortu ziren nazio-estatuak XIX. mendean. Antzinako Erregimena gainbehera hasi zen XVIII. mendearen amaieran, eta XIX. mendean hondoan jo zuen iraultzaren ondorioz. Gainbehera ekarri zuten lehen aldaketak Ipar Amerikan gertatu ziren: hain zuzen ere, hamahiru koloniak altxatu ziren eta Estatu Batuen independentzia aldarrikatu zuten 1786an. Frantzian, 1789an, iraultza handia gertatu zen, laster iraultza hedatu zen Europan Napoleon Bonapartek sortutako inperioaren bidez. 1815ean, Bonaparte menderatu zuten, baina printzipio iraultzaileak Europan eta Ameriketan zabaldu ziren, mugimendu nazionalekin batera, mugimendu haien bidez sortu ziren nazio-estatuak XIX. mendean. Antzinako Erregimena gainbehera hasi zen XVIII. mendearen hasieran, eta XIX. mendean hondoan jo zuen iraultzaren ondorioz. Gainbehera ekarri zuten lehen aldaketak Ipar Amerikan gertatu ziren: hain zuzen ere, hamahiru koloniak altxatu ziren eta Estatu Batuen independentzia aldarrikatu zuten 1776an. Frantzian, 1789an, iraultza handia gertatu zen, laster iraultza hedatu zen Europan Napoleon Bonapartek sortutako inperioaren bidez. 1815ean, Bonaparte menderatu zuten, baina printzipio iraultzaileak Europan eta Ameriketan zabaldu ziren, mugimendu nazionalekin batera, mugimendu haien bidez sortu ziren nazio-estatuak XIX. mendean. .
AMERIKAKO IRAULTZA Erresuma Batuak 12 kolonia zituen Ipar Amerikako ekialdeko kostaldean.1776ko uztailaren 4an, hango herritarrek independentzia aldarrikatu zuten: horrela sortu ziren Ameriketako Estatu Batuak. Erresuma Batuak 13 kolonia zituen Ipar Amerikako ekialdeko kostaldean.1776ko uztailaren 4an, hango herritarrek independentzia aldarrikatu zuten: horrela sortu ziren Ameriketako Estatu Batuak. Erresuma Batuak 13 kolonia zituen Ipar Amerikako mendebaldeko kostaldean.1776ko uztailaren 4an, hango herritarrek independentzia aldarrikatu zuten: horrela sortu ziren Ameriketako Estatu Batuak. .
Ameriketako Iraultza.... Arrazoiak : a. kafearen matxinada (1773) b. Amerikako Estatu Batuen independentziaren aldarrikapena (1776) Ondorioak : a. Versaillesko Ituna → Independentzia (1783) b. Konstituzioa (1789) Arrazoiak : a. Tearen matxinada (1773) b. Amerikako Estatu Batuen independentziaren aldarrikapena (1776) Ondorioak : a. Versaillesko Ituna → Independentzia (1783) b. Kapitalismoa (1789) Arrazoiak : a. Tearen matxinada (1773) b. Amerikako Estatu Batuen independentziaren aldarrikapena (1776) Ondorioak : a. Versaillesko Ituna → Independentzia (1783) b. Konstituzioa (1789) .
INDEPENDENTZIAREN JATORRIA Ameriketako kolonoen matxinadaren jatorria Zazpi urteko Gerra izan zen (1756-1763), britainiarren eta frantsesen artekoa. Gerra hark eragindako kostuak arintzearren, Ameriketako kolonietan zerga berriak sortzen saiatu zen Britainia Handia, baina koloniek uko egin zioten zerga haiek ordaintzeari, Ingalaterrako 1689ko Eskubideen Adierazpena oinarri hartuta, aldarrikapen hark baitzioten legearen kontrakoa zela koroak zergak ordaintzeko eskatzea, parlamentuaren onespenik gabe. Kolonoek ez zutenez parte hartzen Parlamentuan zergak zertan ordaindu zutela irizten zioten. Bertan behera gelditu ziren zenbait zerga, baina indarrean jarraitu zuen tearen gainekoak. 1773, Mendebaldeko Indietako Konpainiari eman zioten tea saltzeko monopolioa, eta horrek kalte egin zien kolonietako merkatariei. Erantzun gisa, Kafearen matxinada (1773k abendua) antolatu zuten: gazte batzuek itsasora bota zituzten Konpainiak Bostoneko portuan zituzten kargamentu batzuk. 1774ko irailean, koloniak Filadelfian elkartu ziren, bidegabekeriak zerrenda bat egiteko. Hurrengo urtean, liskar armatuak hasi ziren. .
INDEPENDENTZIAREN JATORRIA Bertan behera gelditu ziren zenbait zerga, baina indarrean jarraitu zuen tearen gainekoak. 1773, Ekialdeko Indietako Konpainiari eman zioten tea saltzeko monopolioa, eta horrek kalte egin zien kolonietako merkatariei. Ameriketako kolonoen matxinadaren jatorria Zortzi urteko Gerra izan zen (1756-1763), britainiarren eta frantsesen artekoa. Gerra hark eragindako kostuak arintzearren, Ameriketako kolonietan zerga berriak sortzen saiatu zen Britainia Handia, baina koloniek uko egin zioten zerga haiek ordaintzeari, Ingalaterrako 1689ko Eskubideen Adierazpena oinarri hartuta, aldarrikapen hark baitzioten legearen kontrakoa zela koroak zergak ordaintzeko eskatzea, parlamentuaren onespenik gabe. Kolonoek ez zutenez parte hartzen Parlamentuan zergak zertan ordaindu zutela irizten zioten. Erantzun gisa, Kafearen matxinada (1773k abendua) antolatu zuten: gazte batzuek itsasora bota zituzten Konpainiak Bostoneko portuan zituzten kargamentu batzuk. 1774ko irailean, koloniak Filadelfian elkartu ziren, bidegabekeriak zerrenda bat egiteko. Hurrengo urtean, liskar armatuak hasi ziren. .
Independentziaren jatorria Ameriketako kolonoen matxinadaren jatorria Zortzi urteko Gerra izan zen (1756-1763), britainiarren eta frantsesen artekoa. Gerra hark eragindako kostuak arintzearren, Ameriketako kolonietan zerga berriak sortzen saiatu zen Britainia Handia, baina koloniek uko egin zioten zerga haiek ordaintzeari, Ingalaterrako 1689ko Eskubideen Adierazpena oinarri hartuta, aldarrikapen hark baitzioten legearen kontrakoa zela koroak zergak ordaintzeko eskatzea, parlamentuaren onespenik gabe. Kolonoek ez zutenez parte hartzen Parlamentuan zergak zertan ordaindu zutela irizten zioten. Erantzun gisa, Tearen matxinada (1773k abendua) antolatu zuten: gazte batzuek itsasora bota zituzten Konpainiak Bostoneko portuan zituzten kargamentu batzuk. 1774ko irailean, koloniak Filadelfian elkartu ziren, bidegabekeriak zerrenda bat egiteko. Hurrengo urtean, liskar armatuak hasi ziren. Bertan behera gelditu ziren zenbait zerga, baina indarrean jarraitu zuen tearen gainekoak. 1773, Mendebaldeko Indietako Konpainiari eman zioten tea saltzeko monopolioa, eta horrek kalte egin zien kolonietako merkatariei. .
ESTATU BATUETAKO INDEPENDENTZIA GERRA 1.- Lehen fasea (1775-1777) Matxinoen burua George Washington izan zen, britainiarren alde borrokatu ziren, gerrilla-taktika erabiliz. Saratogako gudua irabazi zuten Frantziaren laguntzarekin. 2.- Bigarren fasea (1778-1782) 1781an Yorktownen britainar armadak behera jo zuen eta Versaillesko Itunaren bidez egin zen bakea, itun hartan, Ameriketako Estatu Batuen independentzia onartu zuen Erresuma Batuak. 1.- Lehen fasea (1775-1777) Matxinoen burua George Washington izan zen, britainiarren kontra borrokatu ziren, gerrilla-taktika erabiliz. Saratogako gudua galdu zuten Frantziaren laguntzarekin. 2.- Bigarren fasea (1778-1782) 1781an Yorktownen britainar armadak behera jo zuen eta Versaillesko Itunaren bidez egin zen bakea, itun hartan, Ameriketako Estatu Batuen independentzia onartu zuen Erresuma Batuak. 1.- Lehen fasea (1775-1777) Matxinoen burua George Washington izan zen, britainiarren kontra borrokatu ziren, gerrilla-taktika erabiliz. Saratogako gudua irabazi zuten Frantziaren laguntzarekin. 2.- Bigarren fasea (1778-1782) 1781an Yorktownen britainar armadak behera jo zuen eta Versaillesko Itunaren bidez egin zen bakea, itun hartan, Ameriketako Estatu Batuen independentzia onartu zuen Erresuma Batuak. .
ESTATU BATUEN KONSTITUZIOA Gerra garaian, kolonia bakoitzak bere konstituzioa idatzi zuen garaipenaren zain. Garaipena lortu zenean, Alexander Hamiltonek kongresu bat aukeratzea proposatu zuen. 1787an, Filadelfian, 50 ordezkarik, konstituzio berriaren testua idatzi zuten. Gerra garaian, kolonia bakoitzak bere konstituzioa idatzi zuen garaipenaren zain. Garaipena lortu ez zenean, Alexander Hamiltonek kongresu bat aukeratzea proposatu zuen. 1787an, Filadelfian, 50 ordezkarik, konstituzio berriaren testua idatzi zuten. Gerra garaian, kolonia bakoitzak bere konstituzioa idatzi zuen garaipenaren zain. Garaipena lortu zenean, Alexander Hamiltonek kongresu bat aukeratzea proposatu zuen. 1787an, Filadelfian, 60 ordezkarik, konstituzio berriaren testua idatzi zuten.
1787ko konstituzioa: - Botere betearazlea: Lehenengo presidentea George Washington izan zen, sufragio unibertsalen bidez hautua, baina gizon zuriek solik bozkatu zuten. - Botere legegilea: bi ganberen kongresu baten esku zegoena: Senatuaren eta Ordezkari Ganberaren esku. Senatuak estatu bakoitzaren interesak defendatzen zituen Ordezkarien gaberank Estatu Batuetako herri osoa pertsonifikatzen zuen. - Botere judiziala: Auzitegi Gorena zen botere judizialeren burua. - Botere betearazlea: Lehenengo presidentea Alexander Hamilton izan zen, sufragio unibertsalen bidez hautua, baina gizon zuriek solik bozkatu zuten. - Botere legegilea: bi ganben, kongresu baten esku zegoena: Senatuaren eta Ordezkari Ganberaren esku. Senatuak estatu bakoitzaren interesak defendatzen zituen Ordezkarien gaberank Estatu Batuetako herri osoa pertsonifikatzen zuen. - Botere judiziala: Auzitegi Gorena zen botere judizialeren burua. - Botere betearazlea: Lehenengo presidentea George Washington izan zen, sufragio unibertsalen bidez hautua, baina gizon beltzek solik bozkatu zuten. - Botere legegilea: bi ganberen kongresu baten esku zegoena: Senatuaren eta Ordezkari Ganberaren esku. Senatuak estatu bakoitzaren interesak defendatzen zituen Ordezkarien gaberank Estatu Batuetako herri osoa pertsonifikatzen zuen. - Botere judiziala: Auzitegi Gorena zen botere judizialeren burua.
FRANTZIAKO IRAULTZA (1789-1799) Frantziako iraultzak antzinako erregimenaren hasiera ekarri zuen, monarkia absolutuaren eta gizarte estamentalaren desagerpena ere. Hortik Europa osora zabaldu zen Napoleonen inperioan zehar eta Amerikara Frantziako iraultzak antzinako erregimenaren amaiera ekarri zuen, monarkia absolutuaren eta gizarte estamentalaren desagerpena ere. Hortik Europa osora zabaldu zen Napoleonen inperioan zehar eta Amerikara Frantziako iraultzak antzinako erregimenaren amaiera ekarri zuen, monarkia absolutuaren eta gizarte estamentalaren desagerpena ere. Hortik Amerika osora zabaldu zen Napoleonen inperioan zehar eta Asiara.
Frantziako iraultzaren aurrekariak: Faktore ekonomiko, politiko, sozial eta ideologiko ugarien konbinazioa. Ilustrazioaren oinarri ideologikoak Faktore ekonomiko, politiko, sozial eta ideologiko ugarien konbinazioa. Ilustrazioaren oinarri ekonomikoak Faktore ekonomiko, politiko, sozial eta ideologiko batzuen erabilera. Ilustrazioaren oinarri ideologikoak.
Ekonomiaren krisi larria Jaunarentzat doako egun batzuetan lan egitea, Elizari hamarrenak ordaintzea, eta Estatuari zergak ordaintzea (noblezia eta kleroa salbuetsita zeuden). Frantzian ekonomian krisi larrian zegoen XVIII. mendearen azken laurdenean, eta krisi hark eragin sakona zuen errege-ogasunean; ondorioz, Luis XVI.aren gobernuaren jarduera oso mugatuta zegoen. Egoera hura zela eta, ministro batzuek Ilustrazioaren ildoan erreformak egiteko beharra planteatzen zioten (denek zerga ordaintzea: berdintasuna), baina horrek gizarte estamentala ahultzen zuen. Gainera, Amerikako Iraultzaren parte hartzea larriagotu zuen egoera. Elizaren eta nobleziaren boterea mugatzen zuen, eta eskubide jainkotiarrez legitimatua, burgesiaren igoera eragozten zuen botereen banaketa eskatzen zuena.
Nekazarien gaineko presio juridiko eta ekonomikoa jasanezina Jaunarentzat doako egun batzuetan lan egitea, Elizari hamarrenak ordaintzea, eta Estatuari zergak ordaintzea (noblezia eta kleroa salbuetsita zeuden). Elizaren eta nobleziaren boterea mugatzen zuen, eta eskubide jainkotiarrez legitimatua, burgesiaren igoera eragozten zuen botereen banaketa eskatzen zuena. Frantzian ekonomian krisi larrian zegoen XVIII. mendearen azken laurdenean, eta krisi hark eragin sakona zuen errege-ogasunean; ondorioz, Luis XVI.aren gobernuaren jarduera oso mugatuta zegoen. Egoera hura zela eta, ministro batzuek Ilustrazioaren ildoan erreformak egiteko beharra planteatzen zioten (denek zerga ordaintzea: berdintasuna), baina horrek gizarte estamentala ahultzen zuen. Gainera, Amerikako Iraultzaren parte hartzea larriagotu zuen egoera. .
Monarka absolutuaren aginteak 1787-1788ko uholde eta lehortearen ondorioz gariaren prezioak igo zuen horregatik ogiaren prezioa bikoiztu edo hirukoiztu egin zen, hau gosetea ekarri zuen. Egoera horrek langabezia, beharra eta delinkuentzia ekarri zituen. Elizaren eta nobleziaren boterea mugatzen zuen, eta eskubide jainkotiarrez legitimatua, burgesiaren igoera eragozten zuen botereen banaketa eskatzen zuena. .
Natura hondamendiek Elizaren eta nobleziaren boterea mugatzen zuen, eta eskubide jainkotiarrez legitimatua, burgesiaren igoera eragozten zuen botereen banaketa eskatzen zuena. 1787-1788ko uholde eta lehortearen ondorioz gariaren prezioak igo zuen horregatik ogiaren prezioa bikoiztu edo hirukoiztu egin zen, hau gosetea ekarri zuen. Egoera horrek langabezia, beharra eta delinkuentzia ekarri zituen.
Kontsumoak behera Egoera horrek langabezia, beharra eta delinkuentzia ekarri zituen. 1787-1788ko uholde eta lehortearen ondorioz gariaren prezioak igo zuen horregatik ogiaren prezioa bikoiztu edo hirukoiztu egin zen, hau gosetea ekarri zuen. Elizaren eta nobleziaren boterea mugatzen zuen, eta eskubide jainkotiarrez legitimatua, burgesiaren igoera eragozten zuen botereen banaketa eskatzen zuena. .
Ilustrazioaren oinarri ideologikoak Erreforma ilustratuak zalantzan jartzen zituen pribilegiodunek zergak ez ordaintzea. Sieyès abadearen Zer da hirugarren estatua? Sieyès abadearen Zer da hirugarren estatua? Natura hondamendiek Natura hondamendiek Erreforma ilustratuak zalantzan jartzen zituen pribilegiodunek zergak ez ordaintzea. .
Erreforma ilustratuak zalantzan jartzen zituen pribilegiodunek zergak ez ordaintzea. 1787an, Handikien Biltzarra osatu zen. Biltzarrak ez zuen onartu zerga-berdintasunaren printzipioa. Nobleek Estatu Orokorrak biltzea eskatu zuten, Frantziako ordezkarien biltzarra. Izan ere, erakunde haren baimena behar zen zergak onartzeko. Baimena Estatu Orokorrak biltzeko deirik ez zen egin 1614az geroztik. Abadea liburuxka idatzi zuen nazioa pribilegiatuetatik at gidatzeko asmoz. Abadea, erlijiososa zen, horregatik estamentu pribiolegiodun bateko kidea zen; baina krisiarekin hirugarren estatukoen eskakizun alde egin zuten nobleziako eta kleroko kide batzuek. Haien ustez, ezinbestekoa zen erreforma ilustratu sakonak egitea egoera konpontzeko. 1787an, Handikien Biltzarra osatu zen. Biltzarrak ez zuen onartu zerga-ezberdintasunaren printzipioa. Nobleek Estatu Orokorrak biltzea eskatu zuten, Frantziako ordezkarien biltzarra. Izan ere, erakunde haren baimena behar zen zergak onartzeko. Baimena Estatu Orokorrak biltzeko deirik ez zen egin 1614az geroztik. .
Sieyès abadearen Zer da hirugarren estatua? Abadea liburuxka idatzi zuen nazioa pribilegiatuetatik at gidatzeko asmoz. Abadea, erlijiososa zen, horregatik estamentu pribiolegiodun bateko kidea zen; baina krisiarekin hirugarren estatukoen eskakizun alde egin zuten nobleziako eta kleroko kide batzuek. Haien ustez, ezinbestekoa zen erreforma ilustratu sakonak egitea egoera konpontzeko. 1787an, Handikien Biltzarra osatu zen. Biltzarrak ez zuen onartu zerga-berdintasunaren printzipioa. Nobleek Estatu Orokorrak biltzea eskatu zuten, Frantziako ordezkarien biltzarra. Izan ere, erakunde haren baimena behar zen zergak onartzeko. Baimena Estatu Orokorrak biltzeko deirik ez zen egin 1614az geroztik. Abadea liburuxka idatzi zuen nazioa pribilegiatuetatik at gidatzeko asmoz. Abadea, erlijiososa zen, horregatik estamentu pribiolegiodun bateko kidea zen; baina krisiarekin hirugarren estatukoen eskakizun alde egin zuten nobleziako eta kleroko kide batzuek. Haien ustez, ezinbestekoa zen erreforma ilustratu txikiak egitea egoera konpontzeko.
Zer ziren Estatu Orokorrak? Erdi Aroko batzarra zen, eta lau estamentu sozialetako ordezkariak zeuden bertan; bere eginkizuna erregearen proposamenei buruzko erabakiak hartzea zen . Erdi Aroko batzarra zen, eta hiru estamentu sozialetako ordezkariak zeuden bertan; bere eginkizuna erregearen proposamenei buruzko erabakiak hartzea zen . Erdi Aroko batzarra zen, eta hiru estamentu sozialetako ordezkariak zeuden bertan; bere eginkizuna erregearen proposamenei buruzko erabakiak aldatzea zen .
Estamentuek kexa koadernoak egin zitzaketen Haien eskakizunak jendea adierazteko. Egoera zaila zela eta, milaka kexa koaderno osatu zituzten. Nobleziaren eta kleroren koadernoetan pribilegioen defentsa aldarrikatzen zen. Hirugarren estamentuaren koadernoetan erregimen feudala deuseztatu, adierazpen-askatasuna, biltzeko- askatasuna eta merkataritza-askatasuna. Haien eskakizunak jendea adierazteko. Egoera zaila zela eta, milaka kexa koaderno osatu zituzten. Nobleziaren eta kleroren koadernoetan pribilegioen amaiera aldarrikatzen zen. Hirugarren estamentuaren koadernoetan erregimen feudala deuseztatu, adierazpen-askatasuna, biltzeko- askatasuna eta merkataritza-askatasuna. Haien eskakizunak jendea adierazteko. Egoera zaila zela eta, milaka kexa koaderno osatu zituzten. Nobleziaren eta kleroren koadernoetan pribilegioen defentsa aldarrikatzen zen. Bigarren estamentuaren koadernoetan erregimen feudala deuseztatu, adierazpen-askatasuna, biltzeko- askatasuna eta merkataritza-askatasuna. .
FRANTZIAKO IRAULTZAREN FASEAK Hiru etapa: Etapa iraultzailea, Asanblea Nazionalaren etapa eta Konbentzio etapa Bi etapa: Etapa iraultzailea eta Etapa kontserbadorea Lau etapa: Konbentzio etapa, Etapa kontserbadorea, Asanblea Nazionalaren etapa eta Etapa iraultzailea.
Asanblea Nazionala 1789ko maiatzaren 5ean, Estatu Orokorrak bildu ziren Versaillesen, erregea buru zutela. Estamentu bakoitzak bere kabuz eztabaidatu, eta gero botoa eman, 2 boto (noblezia eta kleroa). Hirugarren estatuak, frantziar herritarren gehiengoak, boto bakarra. Hirugarren estatuko ordezkariek ordezkari bakoitzeko boto bat onartzea eskatu, Erregeak ez zuen onartu. Hori dela eta, hirugarren estatuak Asanblea Nazionala eratu zuen eta Pilotaren Aretoan bildu ziren: han zin egin zuten Frantziari konstituzio bat eman arte ez zirela desegingo. Erregeak Versaillesen bildu zituen tropak, eta herriaren erantzuna 1789ko uztailaren 14an gertatu zen: Bastillako espetxea erasotzen, Parisen. Jendetzak Bastillara jo zuen, presoak askatzeko asmoz, baina gotorleku buruak uko egin zion ateak zabaltzeari eta herriaren presioa ikusita, tiro egiteko agindu zien soldaduei. Horren ondorioz, erregeak Asanblea Nazionala onartu behar izan zuen. Egoera ekonomiko negargarriak eta propaganda iraultzaileak erraztu egin zuten matxinada 1789ko udan, nekazarien matxinada bortitz izan zen, Izu Handia deitua. nekaariek utzi egin zioten jaun-karguak ordaitzeari, baina zurrumurru bat zabaldu zen: nobleek bidelapurren taldeei ordaindu zietela, basailuak zigortzeko. Nekazarien artean izua zabaldu zen, ondorioz, jauntxoen gazteluei eraso, jabetzako eskriturak erre eta jauuntxoen eskuubideak eskatu zuten. Guztiak.
Asanblea Konstituziogilea (1789-1791) Batzar horren helburua konstituzio bat egitea izan zen. Ondorioz: - Sistema feudala abolitzea onartu zuen. - Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. - Kleroaren konstituzio zibila onartu zuen. - 1791ko Konstituzioa: Subiranotasun nazionala , Botereen banaketa , Monarkia parlamentarioa eta Sufragio zentsitarioa Batzar horren helburua konstituzio bat egitea izan zen. Ondorioz: - Sistema feudala ezartzea onartu zuen. - Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. - Kleroaren konstituzio zibila onartu zuen. - 1791ko Konstituzioa: Subiranotasun nazionala , Botereen banaketa , Monarkia parlamentarioa eta Sufragio zentsitarioa Batzar horren helburua konstituzio bat egitea izan zen. Ondorioz: - Sistema feudala abolitzea onartu zuen. - Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. - Kleroaren konstituzio zibila onartu zuen. - 1791ko Konstituzioa: Subiranotasun nazionala , Botereen banaketa , Monarkia parlamentarioa eta Sufragio unibertsala.
Asanblea Legegilea (1791-1792) Batzar horren helburua konstituzio bat egitea izan zen. Ondorioz: - Sistema feudala abolitzea onartu zuen. - Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. - Kleroaren konstituzio zibila onartu zuen. - 1791ko Konstituzioa: Subiranotasun nazionala , Botereen banaketa , Monarkia parlamentarioa eta Sufragio zentsitarioa Luis XVI.a ihes egiten saiatzen da. Erbesteratutako aristokratekin elkartu eta armada bat osatu nahi zuen, atzerriko tropen laguntzaz Paris hartu eta iraultza deuseztatzeko: atxilo hartu zuten Varennesen. Konstituzioa egindakoan, Asanblea Nazional konstituziogilea desegin egin zen eta huteskundeak egin ziren. Asanblea Legegilean sektore moderatuak eta monarkikoak ziren nagusi. 1792 apirilaren 20an, Asambleak (Frantzia) gerra deklaratu zion Austriari, eta frantsesen sentimendu abertzalea piztu zuen horrek: garai honetan “La Marsellesa” ereserki nazionala sortu zen. Austriako tropek frantsesak garaitu zituzten eta Prusiako armadek herrialdea hartu zuten. Frantzia iraultzailea arriskuan zegoen. Austriar-prusiarren mehatxua zela eta herri-masek Tuilerietako jauregia eraso zioten, eta errege-familiak handik ihes egin behar izan zuen. Iraultzailerik erradikalenek egin zuten eraso hura Sans-culottes Nortzuk ziren Sans-culottes? Parisko eta Frantziako beste hiri batzuetako masak; nobleek erabiltzen ziteuzten culottenn ordez galtzak erabiltzen zituztelako esaten zieten horrela. Herri-altxamenduaren ondoren, iraultza erradikalizatu zen: - Asanblea Legegileak monarkia deuseztatu eta erabaki zuen Konbentzio izeneko asanblea sortu (gizonezkoen sufragio unibertsala) beste konstituzio bat eratzeko. .
Konbentzioa (1792-1794) Austriar-prusiarren mehatxua zela eta herri-masek Tuilerietako jauregia eraso zioten, eta errege-familiak handik ihes egin behar izan zuen. Iraultzailerik erradikalenek egin zuten eraso hura Sans-culottes Nortzuk ziren Sans-culottes? Parisko eta Frantziako beste hiri batzuetako masak; nobleek erabiltzen ziteuzten culottenn ordez galtzak erabiltzen zituztelako esaten zieten horrela. Herri-altxamenduaren ondoren, iraultza erradikalizatu zen: - Asanblea Legegileak monarkia deuseztatu eta erabaki zuen Konbentzio izeneko asanblea sortu (gizonezkoen sufragio unibertsala) beste konstituzio bat eratzeko. Batzar horren helburua konstituzio bat egitea izan zen. Ondorioz: - Sistema feudala abolitzea onartu zuen. - Gizakiaren eta Herritarren Eskubideen Adierazpena onartu zuen. - Kleroaren konstituzio zibila onartu zuen. - 1791ko Konstituzioa: Subiranotasun nazionala , Botereen banaketa , Monarkia parlamentarioa eta Sufragio zentsitarioa Austriar-prusiarren mehatxua zela eta herri-masek Tuilerietako jauregia eraso zioten, eta errege-familiak handik ihes egin behar izan zuen. Iraultzailerik moderatuenek egin zuten eraso hura Sans-culottes Nortzuk ziren Sans-culottes? Parisko eta Frantziako beste hiri batzuetako masak; nobleek erabiltzen ziteuzten culottenn ordez galtzak erabiltzen zituztelako esaten zieten horrela. Herri-altxamenduaren ondoren, iraultza erradikalizatu zen: - Asanblea Legegileak monarkia deuseztatu eta erabaki zuen Konbentzio izeneko asanblea sortu (gizonezkoen sufragio unibertsala) beste konstituzio bat eratzeko. .
Girondinoen konbentzioa 1792an bilera egin eta monarkia abolitu zuten eta irailaren 22an Frantziako errepublika aldarrikatu zen. Hiru talde: - Girondinoak: iraultzaile erradikalak (Brissot burua) - Jakobinoak edo menditarrak: iraultzaile moderatuak (Robespierre, Marat eta Danton) - Ordokikoak: 1789ko espiritua defendatzen zuten burgesak. 1792ko irailetik 1793ko ekainera bitartean, girondinoen eta menditarren arteko borroka nagusitu zen bizitzan politikoan. Lehenik eta behin, erregea epaitu zuten: girondinoek erregea salbatu nahi zuten, baina Konbentzioak heriotza-zigorra ezartzea lortu zuen jakobinoek. 1793ko urtarrilaren 21ean Luis XVI.aren exekuzioa izan zen. Neurri errepresiboak hartu ziren iraultzaren etsaien kontra. Frantziak gerra deklaratu zien Erresuma Batuari eta Probintzia Batuei. 1792an bilera egin eta monarkia abolitu zuten eta irailaren 22an Frantziako errepublika aldarrikatu zen. Hiru talde: - Girondinoak: moderatuak (Brissot burua) - Jakobinoak edo menditarrak: iraultzaile erradikalak (Robespierre, Marat eta Danton) - Ordokikoak: 1789ko espiritua defendatzen zuten burgesak. 1792ko irailetik 1793ko ekainera bitartean, girondinoen eta menditarren arteko borroka nagusitu zen bizitzan politikoan. Lehenik eta behin, erregea epaitu zuten: girondinoek erregea salbatu nahi zuten, baina Konbentzioak heriotza-zigorra ezartzea lortu zuen jakobinoek. 1793ko urtarrilaren 21ean Luis XVI.aren exekuzioa izan zen. Neurri errepresiboak hartu ziren iraultzaren etsaien kontra. Frantziak gerra deklaratu zien Erresuma Batuari eta Probintzia Batuei. 1792an bilera egin eta monarkia abolitu zuten eta irailaren 22an Frantziako errepublika aldarrikatu zen. Hiru talde: - Girondinoak: espiritua defendatzen zuten burgesak (Brissot burua) - Jakobinoak edo menditarrak: iraultzaile erradikalak (Robespierre, Marat eta Danton) - Ordokikoak: 1789ko moderatuak. 1792ko irailetik 1793ko ekainera bitartean, girondinoen eta menditarren arteko borroka nagusitu zen bizitzan politikoan. Lehenik eta behin, erregea epaitu zuten: girondinoek erregea salbatu nahi zuten, baina Konbentzioak heriotza-zigorra ezartzea lortu zuen jakobinoek. 1793ko urtarrilaren 21ean Luis XVI.aren exekuzioa izan zen. Neurri errepresiboak hartu ziren iraultzaren etsaien kontra. Frantziak gerra deklaratu zien Erresuma Batuari eta Probintzia Batuei. .
Menditarren konbentzioa Bideoa: Robespierreren beldurretik direktoriora Robespierren protagonismoa. 1793ko Konstituzio erradikala egin zuten baina ez zen ezarri. Herri-subiranotasuna eta Gizakiaren eta Herritarraren Eskubideen Adierazpena aldarrikatzen zituen. Gobernu berriak “Izu Handia” ezarri zuen. Atxilotze eta exekuzio-agindu asko eman ziren. Neurri iraultzaile aipagarriak izan ziren: - maximo orokorraren legea - sistema feudala abolizioa - gurtza ezabatzea - egutegi berria Etsaiak estatu kolpea gobernuaren kontra egin zuten eta Robespierre eta haren kideak atxilotu eta gillotinaz hil zituzten, epaiketarik gabe. Horrela erradikalizazioa amaitu zen. Robespierren protagonismoa. 1793ko Konstituzio moderatua egin zuten baina ez zen ezarri. Herri-subiranotasuna eta Gizakiaren eta Herritarraren Eskubideen Adierazpena aldarrikatzen zituen. Gobernu berriak “Izu Handia” ezarri zuen. Atxilotze eta exekuzio-agindu asko eman ziren. Neurri iraultzaile aipagarriak izan ziren: - maximo orokorraren legea - sistema feudala abolizioa - gurtza ezabatzea - egutegi berria Etsaiak estatu kolpea gobernuaren kontra egin zuten eta Robespierre eta haren kideak atxilotu eta gillotinaz hil zituzten, epaiketarik gabe. Horrela erradikalizazioa amaitu zen. Robespierren protagonismoa. 1793ko Konstituzio erradikala egin zuten baina ez zen ezarri. Herri-subiranotasuna eta Gizakiaren eta Burgesen Eskubideen Adierazpena aldarrikatzen zituen. Gobernu berriak “Izu Handia” ezarri zuen. Atxilotze eta exekuzio-agindu asko eman ziren. Neurri iraultzaile aipagarriak izan ziren: - maximo orokorraren legea - sistema feudala abolizioa - gurtza ezabatzea - egutegi berria Etsaiak estatu kolpea gobernuaren kontra egin zuten eta Robespierre eta haren kideak atxilotu eta gillotinaz hil zituzten, epaiketarik gabe. Horrela erradikalizazioa amaitu zen. .
Direktorioa (1794-1799) Espiritua defendatzen zuten Burgesek boterea hartzen du. Konbentzioan hartutako erabakiak kendu ziren eta errepublika kontserbadorea ezartzen dute. III. urteko Konstituzioa (1795): kontserbadoreagoa - Bi ganbera: Bostehunen Kontseilua eta Zaharren Kontseilua - Sufragio murriztua - Botere beterazlea direktorioaren (bost kidez osatua) esku Indarraren bidez herri-matxinadak zapaldu zituzten. Sieyès (Direktorioaren zuzendaria) eta Napoleonek Bonaparte (militar ospetsua) estatu kolpea prestatu zuten: - Brumairearen 18an (1799ko azaroaren 9) Napoleonek Direktorioa desegin zuen eta behin betiko hiru kontsul izendatu zituen (Sieyès, Ducos eta Napoleon). Burgesia erradikalak boterea hartzen du. Konbentzioan hartutako erabakiak kendu ziren eta errepublika kontserbadorea ezartzen dute. III. urteko Konstituzioa (1795): kontserbadoreagoa - Bi ganbera: Bostehunen Kontseilua eta Zaharren Kontseilua - Sufragio murriztua - Botere beterazlea direktorioaren (bost kidez osatua) esku Indarraren bidez herri-matxinadak zapaldu zituzten. Sieyès (Direktorioaren zuzendaria) eta Napoleonek Bonaparte (militar ospetsua) estatu kolpea prestatu zuten: - Brumairearen 18an (1799ko azaroaren 9) Napoleonek Direktorioa desegin zuen eta behin betiko hiru kontsul izendatu zituen (Sieyès, Ducos eta Napoleon). Burgesia moderatuak boterea hartzen du. Konbentzioan hartutako erabakiak kendu ziren eta errepublika kontserbadorea ezartzen dute. III. urteko Konstituzioa (1795): kontserbadoreagoa - Bi ganbera: Bostehunen Kontseilua eta Zaharren Kontseilua - Sufragio murriztua - Botere beterazlea direktorioaren (bost kidez osatua) esku Indarraren bidez herri-matxinadak zapaldu zituzten. Sieyès (Direktorioaren zuzendaria) eta Napoleonek Bonaparte (militar ospetsua) estatu kolpea prestatu zuten: - Brumairearen 18an (1799ko azaroaren 9) Napoleonek Direktorioa desegin zuen eta behin betiko hiru kontsul izendatu zituen (Sieyès, Ducos eta Napoleon). .
Kontsulatua Napoleonek politika baketzailea egin zuen. Bakea sinatu zuen Austriarekin eta Erresuma Batuarekin. Elizarekiko harremanak onbideratu zituen, Vatikanoarekiko konkordatua sinatuta. Pio VII Aita Santuak Napoleonen gobernua onartu zuen, eta Napoleonek konpromiso hauek hartu zituen: kleroari eustea, katolizismo hartzea Frantziako erlijio nagusitzat, eta Aita Santuaren Estatuak babestea. 1802an Napoleonek biziarteko kontsul bakar izendatu zuen bere burua. 1804an kode zibilean iraultza moderatuaren lorpen nagusiak bildu zituen: askatasun eta berdintasun zibila, erregimen feudala ezabatzea eta lurraren jabetza askea. Napoleonek politika baketzailea egin zuen. Bakea sinatu zuen Austriarekin eta Erresuma Batuarekin. Elizarekiko harremanak txarrera jo zituen, Vatikanoarekiko konkordatua sinatuta. Pio VII Aita Santuak Napoleonen gobernua onartu zuen, eta Napoleonek konpromiso hauek hartu zituen: kleroari eustea, katolizismo hartzea Frantziako erlijio nagusitzat, eta Aita Santuaren Estatuak babestea. 1802an Napoleonek biziarteko kontsul bakar izendatu zuen bere burua. 1804an kode zibilean iraultza moderatuaren lorpen nagusiak bildu zituen: askatasun eta berdintasun zibila, erregimen feudala ezabatzea eta lurraren jabetza askea. Napoleonek politika baketzailea egin zuen. Bakea sinatu zuen Austriarekin eta Erresuma Batuarekin. Elizarekiko harremanak onbideratu zituen, Vatikanoarekiko konkordatua sinatuta. Pio VII Aita Santuak Napoleonen gobernua onartu zuen, eta Napoleonek konpromiso hauek hartu zituen: kleroari eustea, katolizismo hartzea Frantziako erlijio nagusitzat, eta Aita Santuaren Estatuak babestea. 1802an Napoleonek biziarteko kontsul bakar izendatu zuen bere burua. 1804an kode zibilean iraultza moderatuaren lorpen nagusiak bildu zituen: askatasun eta ezberdintasun zibila, erregimen feudala ezabatzea eta lurraren jabetza askea.
Napoleonen Inperioa 1804ko maiatzean, kontsulatuak oinordetzako enperadore izendatu zuen Napoleon XII. urteko konstituzioak botere handiak eman zizkion, eta urte bertan, Pio VII.a aita santuak koroatu. 1805ean, Erresuma Batuak, Errusiak eta Austriak Frantziaren aurkako koalizioa eratu zuten. Gero, gerra amaitu zen. Napoleonek garaipen handiak izan zituen lehorrean Austriaren eta Errusiaren aurka. 1806an Britainarren itsasoko nagusitasunari aurre egiteko, blokeo kontinentala ezarri zuen Napoleonek. Frantziaren aurka galdu ondoren, Napoleonen aliatuta bihurtu zen Austria, eta Inperio Santua desegin zuen. 1814an, kargutik kendu zuten Napoleon; apirilaren 6an, abdikatu, eta Elba uhartera erretiratu zen. Luis XVIIIak hartu zuen Frantziako tronua. Baina Napoleonek Elbatik ihes egin, eta Frantziara itzuli zen. 1815ean, Ehun Eguneko Inperioa ezarri zuen; Waterloon amaitu zen, aliatuen armadaren aurka galdu baitzuen. 1804ko maiatzean, kontsulatuak oinordetzako enperadore izendatu zuen Napoleon XII. urteko konstituzioak botere handiak eman zizkion, eta urte bertan, Pio VII.a aita santuak koroatu. 1805ean, Erresuma Batuak, Errusiak eta Austriak Frantziaren aurkako koalizioa eratu zuten. Gero, gerra hasi zen. Napoleonek garaipen handiak izan zituen lehorrean Austriaren eta Errusiaren aurka. 1806an Britainarren itsasoko nagusitasunari aurre egiteko, blokeo kontinentala ezarri zuen Napoleonek. Frantziaren aurka galdu ondoren, Napoleonen aliatuta bihurtu zen Austria, eta Inperio Santua desegin zuen. 1814an, kargutik kendu zuten Napoleon; apirilaren 6an, abdikatu, eta Elba uhartera erretiratu zen. Luis XVIIIak hartu zuen Frantziako tronua. Baina Napoleonek Elbatik ihes egin, eta Frantziara itzuli zen. 1815ean, Ehun Eguneko Inperioa ezarri zuen; Waterloon amaitu zen, aliatuen armadaren aurka galdu baitzuen. 1804ko maiatzean, kontsulatuak oinordetzako enperadore izendatu zuen Napoleon XII. urteko konstituzioak botere handiak eman zizkion, eta urte bertan, Pio VII.a aita santuak koroatu. 1805ean, Erresuma Batuak, Errusiak eta Austriak Frantziaren aurkako koalizioa eratu zuten. Gero, gerra hasi zen. Napoleonek garaipen handiak izan zituen lehorrean Austriaren eta Errusiaren aurka. 1806an Britainarren itsasoko nagusitasunari aurre egiteko, blokeo kontinentala ezarri zuen Napoleonek. Frantziaren aurka galdu ondoren, Napoleonen aliatuta bihurtu zen Austria, eta Inperio Santua desegin zuen. 1814an, kargutik kendu zuten Napoleon; apirilaren 6an, abdikatu, eta Elba uhartera erretiratu zen. Luis XVIIIak hartu zuen Frantziako tronua. Baina Napoleonek Elbatik ihes egin, eta Frantziara itzuli zen. 1815ean, Ehun Eguneko Inperioa ezarri zuen; Waterloon amaitu zen, aliatuen armadaren aurka irabazi baitzuen. .
BERREZARKUNTZA ETA IRAULTZA EUROPAN Napoleonen porrotaren ondoren, monarkia zaharrak berrezarri eta Frantziako Iraultzaren aurreko egoerara (Antzinako Erregimenera) itzultzeko saiakera izan zen. Napoleonen porrotaren ondoren, monarkia zaharrak amaitu eta Frantziako Iraultzaren aurreko egoerara (Antzinako Erregimenera) itzultzeko saiakera izan zen. Napoleonen garaipenaren ondoren, monarkia zaharrak berrezarri eta Frantziako Iraultzaren aurreko egoerara (Antzinako Erregimenera) itzultzeko saiakera izan zen. .
Vienako biltzarra (1814-1815) Europako potentzien arteko desoreka berrezartzea helburu zuen. Metternich, Austriako kantzilerra, protagonista nagusia. Mapa politiko berria diseinatu zuten: - Inperio Santua deseginda Germaniar Konfederazioa sortu zen. - Poloniak Austriaren, Prusiaren eta Errusiaren menpe jarraitu zuen. - Herbehereetako erresuma sortu: Probintzia Batuak eta Belgika bateratuta. - Suediak Norvegia bereganatu zuen. - Austriak lurralde gehiago eskuratu Italiako iparraldean. - Frantzia 1790eko mugetara itzuli. Europako potentzien arteko oreka berrezartzea helburu zuen. Metternich, Austriako kantzilerra, protagonista nagusia. Mapa politiko zaharra diseinatu zuten: - Inperio Santua deseginda Germaniar Konfederazioa sortu zen. - Poloniak Austriaren, Prusiaren eta Errusiaren menpe jarraitu zuen. - Herbehereetako erresuma sortu: Probintzia Batuak eta Belgika bateratuta. - Suediak Norvegia bereganatu zuen. - Austriak lurralde gehiago eskuratu Italiako iparraldean. - Frantzia 1790eko mugetara itzuli. Europako potentzien arteko oreka berrezartzea helburu zuen. Metternich, Austriako kantzilerra, protagonista nagusia. Mapa politiko berria diseinatu zuten: - Inperio Santua deseginda Germaniar Konfederazioa sortu zen. - Poloniak Austriaren, Prusiaren eta Errusiaren menpe jarraitu zuen. - Herbehereetako erresuma sortu: Probintzia Batuak eta Belgika bateratuta. - Suediak Norvegia bereganatu zuen. - Austriak lurralde gehiago eskuratu Italiako iparraldean. - Frantzia 1790eko mugetara itzuli. .
Aliantza Santua Aliantza Santua koalizioa eratu zuten Errusiak (Alejandro I), Austriak (Francisco I) eta Prusiak (Gillermo III), Vienako Biltzarretatik eratorritako aliantza estrategikoez bestelako xede batez. Hain zuzen ere, absolutismoari eustea eta mehatxu liberaletik babestea zen Aliantza Santuraren helburua. Erakunde hark mugimendu iraultzaileak deuseztatzeko esku hartzeko eskubidea defendatzen zuen. Espainian nabarmendu zen, 1823an; izan ere, San Luisen Ehun Mila Semeak bidali zituzten Espainiara, Fernando VIIa erregeari botere absolutua itzultzeko. Aliantza Santua koalizioa eratu zuten Errusiak (Alejandro I), Austriak (Francisco I) eta Prusiak (Gillermo III), Vienako Biltzarretatik eratorritako aliantza estrategikoez bestelako xede batez. Hain zuzen ere, absolutismoa deuseustea eta mehatxu liberaletik babestea zen Aliantza Santuraren helburua. Erakunde hark mugimendu iraultzaileak deuseztatzeko esku hartzeko eskubidea defendatzen zuen. Espainian nabarmendu zen, 1823an; izan ere, San Luisen Ehun Mila Semeak bidali zituzten Espainiara, Fernando VIIa erregeari botere absolutua itzultzeko. Aliantza Santua koalizioa eratu zuten Errusiak (Alejandro I), Austriak (Francisco I) eta Prusiak (Gillermo III), Vienako Biltzarretatik eratorritako aliantza estrategikoez bestelako xede batez. Hain zuzen ere, absolutismoari eustea eta mehatxu liberaletik babestea zen Aliantza Santuraren helburua. Erakunde hark mugimendu iraultzaileak deuseztatzeko esku hartzeko eskubidea defendatzen zuen. Espainian nabarmendu zen, 1823an; izan ere, San Luisen Ehun Mila Semeak bidali zituzten Espainiara, Fernando VIIa erregeari botere absolutua kentzeko.
LIBERALISMOA ETA NAZIONALISMOA Herrialde askotan ezinezkoa izan zen Antzinako Erregimenera itzultzea: Zergatik? - Subiranotasun nazionalaren eta giza eskubideen ideiak hedatuak zeuden. - Herritartasun sentimendua zabaldu zen. Kausa liberal eta nazionalista nagusitu zen eta hiru iraultza-bolada izan ziren 1820tik 1848ra arte. Herrialde askotan ezinezkoa izan zen Antzinako Erregimena amaitzea: Zergatik? - Subiranotasun nazionalaren eta giza eskubideen ideiak hedatuak zeuden. - Herritartasun sentimendua zabaldu zen. Kausa liberal eta nazionalista nagusitu zen eta hiru iraultza-bolada izan ziren 1820tik 1848ra arte. Herrialde askotan ezinezkoa izan zen Antzinako Erregimenera itzultzea: Zergatik? - Subiranotasun nazionalaren eta giza eskubideen ideiak hedatuak zeuden. - Herritartasun sentimendua amaitu zen. Kausa liberal eta nazionalista nagusitu zen eta hiru iraultza-bolada izan ziren 1820tik 1848ra arte. .
1820 iraultza-boladak Espainian amaitu zen, Riegoren jazarraldiarekin batera. Hark eman zion hasiera Hiru Urteko Konstituzionalari. Gobernu liberalek jarraipena eman zieten Fernando VIIak 1814an etendako erreformei, baina 1823an, erregeak konspirazioa egin zuen absolutismoa berrezartzeko, Aliantza Santuaren laguntzaz. Espainiatik Amerikako kolonietara eta Mediterraneoko beste lurraldetara zabaldu zen eta gehienek independentzia lortu zuten: - Grezia: independentziaren aldarrikapena: Grezia Turkiar inperioaren menpe egon zen XVI. mendeaz geroztik, eta sentimendu nazional sakona garatu -Prozesuen ezaugarriak: - Arrazoi nagusiak: absolutismoaren arbuioa eta nazionalismoa izan ziren - Elkarte-sekretuen garrantzia (masoiak, karbonarioak, komuneroak) - Armadaren esku-hartzea, altxamenduari laguntzeko nahiz altxamendua zapaltzeko. - Iraultzaren porrota. Espainian hasi zen, Riegoren jazarraldiarekin batera. Hark eman zion hasiera Hiru Urteko Konstituzionalari. Gobernu liberalek jarraipena eman zieten Fernando VIIak 1814an etendako erreformei, baina 1823an, erregeak konspirazioa egin zuen absolutismoa berrezartzeko, Aliantza Santuaren laguntzaz. Espainiatik Amerikako kolonietara eta Mediterraneoko beste lurraldetara zabaldu zen eta gehienek independentzia lortu zuten: - Grezia: independentziaren aldarrikapena: Grezia Turkiar inperioaren menpe egon zen XVI. mendeaz geroztik, eta sentimendu nazional sakona garatu -Prozesuen ezaugarriak: - Arrazoi nagusiak: absolutismoaren arbuioa eta nazionalismoa izan ziren - Elkarte-sekretuen garrantzia (masoiak, karbonarioak, komuneroak) - Armadaren esku-hartzea, altxamenduari laguntzeko nahiz altxamendua zapaltzeko. - Iraultzaren porrota. Espainian hasi zen, Riegoren jazarraldiarekin batera. Hark eman zion hasiera Hiru Urteko Konstituzionalari. Gobernu liberalek jarraipena eman zieten Fernando VIIak 1814an etendako erreformei, baina 1823an, erregeak konspirazioa egin zuen absolutismoa berrezartzeko, Aliantza Santuaren laguntzaz. Espainiatik Amerikako kolonietara eta Mediterraneoko beste lurraldetara zabaldu zen eta gehienek independentzia lortu zuten: - Grezia: independentziaren aldarrikapena: Grezia Turkiar inperioaren menpe egon zen XVI. mendeaz geroztik, eta sentimendu nazional sakona garatu -Prozesuen ezaugarriak: - Arrazoi nagusiak: absolutismoaren arbuioa eta nazionalismoa izan ziren - Elkarte-sekretuen garrantzia (masoiak, karbonarioak, komuneroak) - Armadaren esku-hartzea, altxamenduari laguntzeko nahiz altxamendua zapaltzeko. - Iraultzaren garaipena.
1830 iraultza-boladak Iraultza liberala izan zen eta kutsu nazionalista nabarmenekoa. Belgikan hasi eta Frantzia eta Poloniara zabaldu. Frantzia--> Karlos X.ak, Luis XVIII.aren ondorengoak, erreforma autoritarioak egin zituen. Lau ordenantzak: - Bertan behera gelditu zen prentsa-askatasuna. - Ganberak desegin ziren. - Hauteskunde-oinarria murriztu zen. - Dekretu bidez gobernatzeko aukera eman zen. Belgika--> Independentzia lortu zuen 1831an. Polonia--> Alexandro I. tsarraren botere absolutuaren kontra altxatu zen baina errusiarrek Konstituzioa indargabetu zuten eta Polonia Errusiar Inperioaren barruan sartu zuten. Iraultza liberala izan zen eta kutsu nazionalista nabarmenekoa. Frantzian hasi eta Belgikara eta Poloniara zabaldu. Frantzia--> Karlos X.ak, Luis XVIII.aren ondorengoak, erreforma autoritarioak egin zituen. Lau ordenantzak: - Bertan behera gelditu zen prentsa-askatasuna. - Ganberak desegin ziren. - Hauteskunde-oinarria murriztu zen. - Dekretu bidez gobernatzeko aukera eman zen. Belgika--> Independentzia lortu zuen 1831an. Polonia--> Alexandro I. tsarraren botere absolutuaren alde altxatu zen baina errusiarrek Konstituzioa indargabetu zuten eta Polonia Errusiar Inperioaren barruan sartu zuten. Iraultza liberala izan zen eta kutsu nazionalista nabarmenekoa. Frantzian hasi eta Belgikara eta Poloniara zabaldu. Frantzia--> Karlos X.ak, Luis XVIII.aren ondorengoak, erreforma autoritarioak egin zituen. Lau ordenantzak: - Bertan behera gelditu zen prentsa-askatasuna. - Ganberak desegin ziren. - Hauteskunde-oinarria murriztu zen. - Dekretu bidez gobernatzeko aukera eman zen. Belgika--> Independentzia lortu zuen 1831an. Polonia--> Alexandro I. tsarraren botere absolutuaren kontra altxatu zen baina errusiarrek Konstituzioa indargabetu zuten eta Polonia Errusiar Inperioaren barruan sartu zuten.
1848 iraultza-bolada Frantzian hasi zen. Herri-presioak behartuta, Luis Filipe Orleanskoak abdikatu behar izan zuen, horren ondorioa, Bigarren Errepublika aldarrikatu zuten eta gobernu berriak neurri iraultzaileak hartu zituen: gizonezkoen sufragio unibertsala eta esklabotasuna abolitu. Moderatuak hauteskundeak irabazi zituzten eta Luis Napoleon errepublikako presidente izendatu zuten. Napoleon III.ak bere burua enperadore izendatu zuen eta botere guztia bereganatu zuen. Frantzian hasi zen. Herri-presioak behartuta, Luis Filipe Orleanskoak abdikatu behar izan zuen, horren ondorioa, Bigarren Errepublika aldarrikatu zuten eta gobernu berriak neurri iraultzaileak hartu zituen: gizonezkoen sufragio unibertsala eta esklabotasuna abolitu. Moderatuak hauteskundeak irabazi zituzten eta Luis Napoleon errepublikako presidente izendatu zuten. Napoleon III.ak bere burua enperadore izendatu zuen eta botere guztia galdu zuen. Frantzian hasi zen. Herri-presioak behartuta, Luis Filipe Orleanskoak abdikatu behar izan zuen, horren ondorioa, Bigarren Errepublika amaitu zuten eta gobernu berriak neurri iraultzaileak hartu zituen: gizonezkoen sufragio unibertsala eta esklabotasuna abolitu. Moderatuak hauteskundeak irabazi zituzten eta Luis Napoleon errepublikako presidente izendatu zuten. Napoleon III.ak bere burua enperadore izendatu zuen eta botere guztia bereganatu zuen. .
Iraultzaren balantzea Iraultzak mugimendu liberalak eta nazionalistak izan ziren nagusiki baina mugimendu sozialistak ere elkartu zitzaizkien. Ziklo iraultzaile liberala (Frantziako Iraultzarekin hasi zena) 1848ko iraultzarekin hasi zen. Porrot erlatiboa izan zen: - Lortutako helburuak: gizonen sufragio unibertsala, esklabotasuna abolitu, Italia eta Alemaniako nazionalismoa indartu. Iraultzak mugimendu liberalak eta nazionalistak izan ziren nagusiki baina mugimendu sozialistak ere elkartu zitzaizkien. Ziklo iraultzaile liberala (Frantziako Iraultzarekin hasi zena) 1848ko iraultzarekin amaitu zen. Porrot erlatiboa izan zen: - Lortutako helburuak: gizonen sufragio unibertsala, esklabotasuna abolitu, Italia eta Alemaniako nazionalismoa indartu. Iraultzak mugimendu liberalak eta nazionalistak izan ziren nagusiki baina mugimendu sozialistak ere elkartu zitzaizkien. Ziklo iraultzaile liberala (Frantziako Iraultzarekin hasi zena) 1848ko iraultzarekin amaitu zen. Porrot erlatiboa izan zen: - Lortutako helburuak: emakumeen sufragio unibertsala, esklabotasuna abolitu, Italia eta Alemaniako nazionalismoa indartu. .
Nazionalismo bateratzaileak Lurralde independenteak edo beste estatu baten mende zeudenak nazio-estatu bakar batean biltzeko helburua zutenak. Italiaren eta Alemaniaren bateratzeak: - Frantziako Iraultzaren eta Napoleonen inperioaren garaina, berdintasunari, askatasunari eta subiranotasun nazionalari buruzko ideiak kendu zituen frantsesen okupazioak, eta ideai haiek nazio-sentimendua eta monarka atzerritarrekiko gorrotoa piztu zituzten. - Ekonomiaren hedapena eta merkataritza-batasuna izan ziren bateratze politikaren akuiluak - Garrantzia handia izan zuen Gazte abertzale erromantikoen mugimenduak sortzeak - Viktor Emmanuel IIa. eta Gilen I.a erregeek gidatu zuten prozesua, burgesiaren, armadaren eta gobernuen buruen laguntzaz: Cavour, Italian, eta Bismarck, Alemanian. Lurralde independenteak edo beste estatu baten mende zeudenak nazio-estatu bakar batean biltzeko helburua zutenak. Italiaren eta Alemaniaren bateratzeak: - Frantziako Iraultzaren eta Napoleonen inperioaren garaina, berdintasunari, askatasunari eta subiranotasun nazionalari buruzko ideiak zabaldu zituen frantsesen okupazioak, eta ideai haiek nazio-sentimendua eta monarka atzerritarrekiko gorrotoa piztu zituzten. - Ekonomiaren hedapena eta merkataritza-batasuna izan ziren bateratze politikaren akuiluak - Garrantzia handia izan zuen Gazte abertzale erromantikoen mugimenduak amaitzea - Viktor Emmanuel IIa. eta Gilen I.a erregeek gidatu zuten prozesua, burgesiaren, armadaren eta gobernuen buruen laguntzaz: Cavour, Italian, eta Bismarck, Alemanian. Lurralde independenteak edo beste estatu baten mende zeudenak nazio-estatu bakar batean biltzeko helburua zutenak. Italiaren eta Alemaniaren bateratzeak: - Frantziako Iraultzaren eta Napoleonen inperioaren garaina, berdintasunari, askatasunari eta subiranotasun nazionalari buruzko ideiak zabaldu zituen frantsesen okupazioak, eta ideai haiek nazio-sentimendua eta monarka atzerritarrekiko gorrotoa piztu zituzten. - Ekonomiaren hedapena eta merkataritza-batasuna izan ziren bateratze politikaren akuiluak - Garrantzia handia izan zuen Gazte abertzale erromantikoen mugimenduak sortzeak - Viktor Emmanuel IIa. eta Gilen I.a erregeek gidatu zuten prozesua, burgesiaren, armadaren eta gobernuen buruen laguntzaz: Cavour, Italian, eta Bismarck, Alemanian. .
Italia bateratzea Zergatik gertatu zen Italiaren bateratzea? a) Italia gazteak, Garibaldiren laguntzarekin, errepublika zentralista eta bateratua nahi zuen eta Mazzini buru izatea b) Garibaldiren nazionalismo katoliko moderatuak, Aita Santua buru zuten estatuen konfederazioa defendatzen zuen c) Piemonteko monarkia parlamentarioak, Cavourrek zuzendua, batasun bat nahi zuen, non erregeak Victor Manuel II.a izan behar zuen. Cavour, Piemonteko lehen ministro gisa, Italiako bateratzearen sortzailea izan zen. Armada modernizatu zuen, flota handitu zuen, elkarteak sortu zituen bateratzea antolatzeko, Eliza-Estatua bereizketa egin zuen, nekazaritza eta industria eraberritu zituen… Hau da, Cavour eta Mazziniren laguntzarekin nazio berri bat eraiki zen. Zergatik gertatu zen Italiaren bateratzea? a) Italia gazteak, Garibaldiren laguntzarekin, errepublika zentralista eta bateratua nahi zuen eta Mazzini buru izatea b) Garibaldiren nazionalismo katoliko moderatuak, Aita Santua buru zuten estatuen konfederazioa defendatzen zuen c) Piemonteko monarkia parlamentarioak, Cavourrek zuzendua, batasun bat nahi zuen, non erregeak Victor Manuel II.a izan behar zuen. Cavour, Piemonteko lehen ministro gisa, Italiako banatzearen sortzailea izan zen. Armada modernizatu zuen, flota txikitu zuen, elkarteak sortu zituen bateratzea antolatzeko, Eliza-Estatua bereizketa egin zuen, nekazaritza eta industria eraberritu zituen… Hau da, Cavour eta Mazziniren laguntzarekin nazio berri bat eraiki zen. Zergatik gertatu zen Italiaren bateratzea? a) Italia gazteak, Garibaldiren laguntzarekin, errepublika zentralista eta banatua nahi zuen eta Mazzini buru izatea b) Garibaldiren nazionalismo katoliko moderatuak, Aita Santua buru zuten estatuen konfederazioa defendatzen zuen c) Piemonteko monarkia parlamentarioak, Cavourrek zuzendua, batasun bat nahi zuen, non erregeak Victor Manuel II.a izan behar zuen. Cavour, Piemonteko lehen ministro gisa, Italiako bateratzearen sortzailea izan zen. Armada modernizatu zuen, flota handitu zuen, elkarteak sortu zituen bateratzea antolatzeko, Eliza-Estatua bereizketa egin zuen, nekazaritza eta industria eraberritu zituen… Hau da, Cavour eta Mazziniren laguntzarekin nazio zahar bat eraiki zen. .
Italia bateratzeko hiru fase izan zituen: 1.fasea (1849-1860): 1848tik aurrera, bateratze-prozesua bultzatu zuen Piamonte - Sardiniako errege Viktor Emanuel II.a Saboiakoak.Cavour, 1852an lehen ministro izendatua. Frantziarekin bat eginda, Austriaren kontra eta Magenta eta Solferinoko gerran galdu. 1860an, erreferenduma egin eta Italiako Parlamentua sortu. 2. fasea (1860-1865): 1860an, Siziliako nekazariak Napoliko erregearen kontra matxinatu ziren. Cavourrek, egoera hura baliatuz, mila “alkandora gorri”bidali zituen Siziliara, Garibaldi buru zutela. Piamonteko erresuman sartu ziren Sizilia, Markak eta Unbria. parlamentu berriak Italiako errege gisa onartu zuen Viktor Emanuel IIa. 3. fasea (1866-1870): Prusiak eta Italiak Austriaren aurka egindako gerran (1866) Austria galtzaile atera zen. Italiari eman behar izan zion Venezia; Erroma Italiari lotu zitzaion, eta estatu berriaren hiriburu izendatu zuten, Frantziak Sedango gudua galdu eta gero (1870). Baina Aita Santuak ez zuen anexioa onartu, eta erromatar auzia, planteatu zuen. 1.fasea (1849-1860): 1848tik aurrera, bateratze-prozesua bultzatu zuen Piamonte - Sardiniako errege Viktor Emanuel II.a Saboiakoak.Cavour, 1852an lehen ministro izendatua. Frantziarekin bat eginda, Austriaren kontra eta Magenta eta Solferinoko gerran garaitu. 1860an, erreferenduma egin eta Italiako Parlamentua sortu. 2. fasea (1860-1865): 1860an, Siziliako nekazariak Napoliko erregearen kontra matxinatu ziren. Cavourrek, egoera hura baliatuz, mila “alkandora gorri”bidali zituen Siziliara, Garibaldi buru zutela. Piamonteko erresuman sartu ziren Sizilia, Markak eta Unbria. parlamentu berriak Italiako errege gisa onartu zuen Viktor Emanuel IIa. 3. fasea (1866-1870): Prusiak eta Italiak Austriaren aurka egindako gerran (1866) Austria galtzaile atera zen. Italiari eman behar izan zion Venezia; Erroma Italiari lotu zitzaion, eta estatu berriaren hiriburu izendatu zuten, Frantziak Sedango gudua galdu eta gero (1870). Baina Aita Santuak ez zuen anexioa onartu, eta erromatar auzia, planteatu zuen. 1.fasea (1849-1860): 1848tik aurrera, bateratze-prozesua bultzatu zuen Piamonte - Sardiniako errege Viktor Emanuel II.a Saboiakoak.Cavour, 1852an lehen ministro izendatua. Frantziarekin bat eginda, Austriaren kontra eta Magenta eta Solferinoko gerran garaitu. 1860an, erreferenduma egin eta Italiako Parlamentua sortu. 2. fasea (1860-1865): 1860an, Siziliako nekazariak Napoliko erregearen kontra matxinatu ziren. Cavourrek, egoera hura baliatuz, mila “alkandora gorri”bidali zituen Siziliara, Garibaldi buru zutela. Piamonteko erresuman sartu ziren Sizilia, Markak eta Unbria. parlamentu berriak Italiako errege gisa onartu zuen Viktor Emanuel IIa. 3. fasea (1866-1870): Prusiak eta Italiak Austriaren aurka egindako gerran (1866) Austria galtzaile atera zen. Italiari eman behar izan zion Venezia; Erroma Italiari lotu zitzaion, eta estatu berriaren hiriburu izendatu zuten, Frantziak Sedango gudua irabazi eta gero (1870). Baina Aita Santuak ez zuen anexioa onartu, eta erromatar auzia, planteatu zuen. .
Alemania bateratzea Prusiak gidatu zuen bateratzeko prozesua Frantziak gidatu zuen bateratzeko prozesua Belgikak gidatu zuen bateratzeko prozesua.
Alemania bateratzea, faseak: 1. fasea (1859-1865): 1834an, Alemaniar Estatuek, Austria izan ezik, muga-batasuna eratu zuten, ekonomia-lankidetza sustatzeko eta etorkizuneko batasun politikoaren lehen urrats gisa. 1862an, Bismarck Prusiako kantziler izendatu zuten.Prusiak botere handiagoa izatearen eta aristokrata lurjabeak gizartean gailentzearen zegoen. handik bi urtear, Bismarckek Danimarkako dukerrien krisian parte hartu, eta prusiari anexionatu zizkion dukerrietako bi: Schleswig eta Lauenburg. 2. fasea (1866-1869): Prusiak Austriari aurre egin behar izan zion; Alemaniako estatu handia zen hura ere. Austriak bere mendeko Italiar Estatuetako matxinadei aurre egiteko eginhaletan ziharduela baliatuta, prusiak Holstein austriar dukerria inbaditu zuen, Bismarcken ekimenez. Austriak Sadowako gudua (1866) galdu ondoren, dukerria anexionatu zuen Prusiak, eta Ipar Alemaniako Konfederazioa sortu zen. 3. fasea (1870-1871): Bismarckek aliantza militarra egin zuen hegoaldeko Alemaniar Estatuekin. Napoleon III.ak ez zuen onartu haiek Prusiari anexionatzea, Frantziarentzat arriskua zelako Alemania batua. Bismarckek gerra egin zuen Frantziarren aurka, eta Sedango guduan (1870) garaitu zuen. Alemaniak Alsazia eta Lorrena anexionatu eta Horrela sortu zen Alemaniako Bigarren Inperioa edo Bigarren Reicha. 1. fasea (1859-1865): 1834an, Alemaniar Estatuek, Austria izan ezik, muga-batasuna eratu zuten, ekonomia-lankidetza sustatzeko eta etorkizuneko batasun politikoaren lehen urrats gisa. 1862an, Bismarck Prusiako kantziler izendatu zuten.Prusiak botere txikiagoa izatearen eta aristokrata lurjabeak gizartean gailentzearen zegoen. handik bi urtear, Bismarckek Danimarkako dukerrien krisian parte hartu, eta prusiari anexionatu zizkion dukerrietako bi: Schleswig eta Lauenburg. 2. fasea (1866-1869): Prusiak Austriari aurre egin behar izan zion; Alemaniako estatu handia zen hura ere. Austriak bere mendeko Italiar Estatuetako matxinadei aurre egiteko eginhaletan ziharduela baliatuta, prusiak Holstein austriar dukerria inbaditu zuen, Bismarcken ekimenez. Austriak Sadowako gudua (1866) galdu ondoren, dukerria anexionatu zuen Prusiak, eta Ipar Alemaniako Konfederazioa sortu zen. 3. fasea (1870-1871): Bismarckek aliantza militarra egin zuen hegoaldeko Alemaniar Estatuekin. Napoleon III.ak ez zuen onartu haiek Prusiari anexionatzea, Frantziarentzat arriskua zelako Alemania batua. Bismarckek gerra egin zuen Frantziarren aurka, eta Sedango guduan (1870) garaitu zuen. Alemaniak Alsazia eta Lorrena anexionatu eta Horrela sortu zen Alemaniako Bigarren Inperioa edo Bigarren Reicha. 1. fasea (1859-1865): 1834an, Alemaniar Estatuek, Austria izan ezik, muga-batasuna eratu zuten, ekonomia-lankidetza sustatzeko eta etorkizuneko batasun politikoaren lehen urrats gisa. 1862an, Bismarck Prusiako kantziler izendatu zuten.Prusiak botere handiagoa izatearen eta aristokrata lurjabeak gizartean gailentzearen zegoen. handik bi urtear, Bismarckek Danimarkako dukerrien krisian parte hartu, eta prusiari anexionatu zizkion dukerrietako bi: Schleswig eta Lauenburg. 2. fasea (1866-1869): Prusiak Austriari aurre egin behar izan zion; Alemaniako estatu handia zen hura ere. Austriak bere mendeko Italiar Estatuetako matxinadei aurre egiteko eginhaletan ziharduela baliatuta, prusiak Holstein austriar dukerria inbaditu zuen, Bismarcken ekimenez. Austriak Sadowako gudua (1866) galdu ondoren, dukerria anexionatu zuen Prusiak, eta Ipar Alemaniako Konfederazioa sortu zen. 3. fasea (1870-1871): Bismarckek aliantza militarra egin zuen hegoaldeko Alemaniar Estatuekin. Napoleon III.ak ez zuen onartu haiek Prusiari anexionatzea, Frantziarentzat arriskua zelako Alemania batua. Bismarckek gerra egin zuen Alemaniaren aurka, eta Sedango guduan (1870) garaitu zuen. Alemaniak Alsazia eta Lorrena anexionatu eta Horrela sortu zen Alemaniako Bigarren Inperioa edo Bigarren Reicha.
Denunciar test Consentimiento Condiciones de uso