Erliebea.... Lurreko erliebea etengabe mantenduz doa. Lurreko erliebea etengabe aldatuz doa. Lurreko erliebea etengabe apurtuz doa. Lurreko erliebea etengabe mugituz doa.
Gainazeleko erliebea honela sailkatu daiteke: Forma eta altitudea, hedadura eta adina kontuan hartuz Forma eta altitudea, ordoki eta adina kontuan hartuz Forma eta altitudea, hedadura eta arro sedimentarioak kontuan hartuz Forma eta goraguneak, hedadura eta adina kontuan hartuz.
Forma eta altitudea kontuan hartuz Ordokiak edo lautadak, Mazizoak, eta ezkutuak edo kratoiak. Mazizoak, ezkutuak edo kratoiak, eta Goraguneak Ordokiak edo lautadak, Goraguneak eta Sakonuneak Arro sedimentarioak, Orogenoak eta Ordokiak edo lautadak.
Hedadura eta adina kontuan hartuz Ordokiak edo lautadak, Goraguneak eta Sakonuneak. Mazizoak, ezkutuak edo kratoiak, eta Goraguneak Arro sedimentarioak, Orogenoak eta Ordokiak edo lautadak. Mazizoak, ezkutuak edo kratoiak, Arro sedimentarioak, eta Orogenoak.
Ordokiak edo lautadak. Lur eremu zabalak dira, gorabehera gutxiko lurralde zabalak.
Goi-ordoki eta goi-lautadak ere tartean dira. Altitude-alde handia eta malda pikoak dituzten lur-eremuak dira. Hala
nola: muinoak, mendixkak, mendiak eta mendikateak. Normalean lur-eremu zelaiak dira, itsas maila edo inguruko erliebea
baino beherago daudenak, haranak eta arroilak. Lur-eremu zabalak, oso aintzinakoak, oso higatuak
eta oso egonkorrak, nagusiki arroka magmatiko eta metamorfikoz osatuak.
Goraguneak. Normalean lur-eremu zelaiak dira, itsas maila edo inguruko erliebea
baino beherago daudenak, haranak eta arroilak. Altitude-alde handia eta malda pikoak dituzten lur-eremuak dira. Hala
nola: muinoak, mendixkak, mendiak eta mendikateak. Lur eremu zabalak dira, gorabehera gutxiko lurralde zabalak.
Goi-ordoki eta goi-lautadak ere tartean dira. Mendikateak edo eremu menditsuak. Berri samar, arro
sedimentarioetako materialak goratzen eta deformatzearen ondorioz sortuak.
Sakonuneak. Lur-eremu zabalak, oso aintzinakoak, oso higatuak
eta oso egonkorrak, nagusiki arroka magmatiko eta metamorfikoz osatuak. Lur eremu zabalak dira, gorabehera gutxiko lurralde zabalak.
Goi-ordoki eta goi-lautadak ere tartean dira. Lur-eremu beheratuak dira, sedimentuak metatu era arroka
sedimentarioak eratzen dira. Adinaren aldetik askotarikoak dira, prozesu geologikoak
gutxi-asko eraldatuak egon daitezke. Normalean lur-eremu zelaiak dira, itsas maila edo inguruko erliebea
baino beherago daudenak, haranak eta arroilak.
Mazizoak, ezkutuak edo kratoiak. Lur-eremu beheratuak dira, sedimentuak metatu era arroka
sedimentarioak eratzen dira. Adinaren aldetik askotarikoak dira, prozesu geologikoak
gutxi-asko eraldatuak egon daitezke. Lur-eremu zabalak, oso aintzinakoak, oso higatuak
eta oso egonkorrak, nagusiki arroka magmatiko eta metamorfikoz osatuak. Mendikateak edo eremu menditsuak. Berri samar, arro
sedimentarioetako materialak goratzen eta deformatzearen ondorioz sortuak. Normalean lur-eremu zelaiak dira, itsas maila edo inguruko erliebea
baino beherago daudenak, haranak eta arroilak.
Arro sedimentarioak. Lur-eremu zabalak, oso aintzinakoak, oso higatuak
eta oso egonkorrak, nagusiki arroka magmatiko eta metamorfikoz osatuak. Lur eremu zabalak dira, gorabehera gutxiko lurralde zabalak.
Goi-ordoki eta goi-lautadak ere tartean dira. Lur-eremu beheratuak dira, sedimentuak metatu era arroka
sedimentarioak eratzen dira. Adinaren aldetik askotarikoak dira, prozesu geologikoak
gutxi-asko eraldatuak egon daitezke. Normalean lur-eremu zelaiak dira, itsas maila edo inguruko erliebea
baino beherago daudenak, haranak eta arroilak.
Orogenoak. Mendikateak edo eremu menditsuak. Berri samar, arro
sedimentarioetako materialak goratzen eta deformatzearen ondorioz sortuak. Lur-eremu zabalak, oso aintzinakoak, oso higatuak
eta oso egonkorrak, nagusiki arroka magmatiko eta metamorfikoz osatuak. Altitude-alde handia eta malda pikoak dituzten lur-eremuak dira. Hala
nola: muinoak, mendixkak, mendiak eta mendikateak. Normalean lur-eremu zelaiak dira, itsas maila edo inguruko erliebea
baino beherago daudenak, haranak eta arroilak.
Erliebearen bilakaera: ziklo geologikoa Lurreko erliebe dinamikoak dira, eta prozesu geologiko endogeno zein exogenoen emaitza
direnak.Bi mekanismo bereizten direla: orogenia eta
gliptogenesia. Lurreko erliebe dinamikoak dira, eta prozesu geologiko endogeno zein exogenoen emaitza
direnak.Bi mekanismo bereizten direla: ziklo gliptogenekoa eta endogenikoa
Lurreko erliebe dinamikoak dira, eta prozesu geologiko endogeno zein exogenoen emaitza
direnak.Bi mekanismo bereizten direla: ziklo geologiko eta
gliptogenesia. Lurreko erliebe dinamikoak dira, eta prozesu geologiko endogeno zein exogenoen emaitza
direnak.Bi mekanismo bereizten direla: orogenia eta
ziklo geologiko.
Gliptogenesia Prozesu geologiko exogenoen eraginez lehendik dagoen erliebea edo eratzen ari dena
moldatzea da; meteorizazioa, orogeneoak, garraioak, eta sedimentazioak erliebea aldatzea. Prozesu geologiko exogenoen eraginez lehendik dagoen erliebea edo eratzen ari dena
moldatzea da; meteorizazioa, higadurak, garraioak, eta sedimentazioak erliebea aldatzea. Prozesu geologiko exogenoen eraginez lehendik dagoen erliebea edo eratzen ari dena
moldatzea da; meteorizazioa, higadurak, garraioak, eta pertsonak erliebea aldatzea. Prozesu geologiko exogenoen eraginez lehendik dagoen erliebea edo eratzen ari dena
moldatzea da; meteoritoak, higadurak, garraioak, eta sedimentazioak erliebea aldatzea.
PROZESU ENDOGENOAK ETA ERLIEBEA Indar handienekoak, magmatismoa eta litosfera deformatzen dituzten duten indar
tektonikoek. Indar handienekoak, magmatismoa eta hidrosfera deformatzen dituzten duten indar
tektonikoek. Indar handienekoak, magmatismoa eta litosfera mugitzen dituzten duten indar
tektonikoek. Indar txikienekoak, magmatismoa eta litosfera deformatzen dituzten duten indar
tektonikoek.
Magmatismoa eta erliebe-formak Eraikin bolkanikoak eta erliebea eta Kokapen plutonikoak eta erliebea Bolkanismoa eta erliebea eta Kokapen plutonikoak eta Piroklasto-eremuak edo malpaisak. Bolkanismoa eta Koladak eta Kokapen plutonikoak eta erliebea Bolkanismoa eta erliebea eta Kokapen plutonikoak eta erliebea.
Bolkanismoa eta erliebea Sumendiek material kantitate itzelak kanporatzen dituzte, gainazalean metatzen dira, eta, hainbat egitura eratzen dira: Eraikin bolkanikoak, Uharte bolkanikoak, Konoa, Piroklasto-eremuak edo malpaisak. Sumendiek material kantitate itzelak kanporatzen dituzte, gainazalean metatzen dira, eta, hainbat egitura eratzen dira: Eraikin bolkanikoak, Uharte bolkanikoak, Koladak, Piroklasto-eremuak edo malpaisak. Sumendiek material kantitate itzelak kanporatzen dituzte, gainazalean metatzen dira, eta, hainbat egitura eratzen dira: Eraikin bolkanikoak, Kontinente bolkanikoak, Koladak, Piroklasto-eremuak edo malpaisak. Sumendiek material kantitate itzelak kanporatzen dituzte, gainazalean metatzen dira, eta, hainbat egitura eratzen dira: Eraikin bolkanikoak, Uharte bolkanikoak, Koladak, Piroklasto-harriak edo malpaisak.
Eraikin bolkanikoak. Sumendietatik irtendako materialak irteera-zuloaren inguruan metatzen dira, forma koniko gutxi-asko nabarmeneko mendiak eratzen, eta goialdean kraterra izaten dute. Itsaspeko sumendiek jaurtikitako materialak metatu egiten dira, eta urgaineratutakoan, uharteak eratzen dira. Laba solidotu ondoren sumendiaren oinean geratzen diren geruza zabalak dira. Kostaldeko sumendietatik irten eta itsasora iristen direnak lur-eremu berriak sortzen dituzte. Lapilli- edo errauts-metaketa handiak dira.
Uharte bolkanikoak. Laba solidotu ondoren sumendiaren oinean geratzen diren geruza zabalak dira. Kostaldeko sumendietatik irten eta itsasora iristen direnak lur-eremu berriak sortzen dituzte. Itsaspeko sumendiek jaurtikitako materialak metatu egiten dira, eta urgaineratutakoan, uharteak eratzen dira. Lapilli- edo errauts-metaketa handiak dira. Sumendietatik irtendako materialak irteera-zuloaren inguruan metatzen dira, forma koniko gutxi-asko nabarmeneko mendiak eratzen, eta goialdean kraterra izaten dute.
Koladak. Itsaspeko sumendiek jaurtikitako materialak metatu egiten dira, eta urgaineratutakoan, uharteak eratzen dira. Lapilli- edo errauts-metaketa handiak dira. Sumendietatik irtendako materialak irteera-zuloaren inguruan metatzen dira, forma koniko gutxi-asko nabarmeneko mendiak eratzen, eta goialdean kraterra izaten dute. Laba solidotu ondoren sumendiaren oinean geratzen diren geruza zabalak dira. Kostaldeko sumendietatik irten eta itsasora iristen direnak lur-eremu berriak sortzen dituzte.
Piroklasto-eremuak edo malpaisak. Itsaspeko sumendiek jaurtikitako materialak metatu egiten dira, eta urgaineratutakoan, uharteak eratzen dira. Lapilli- edo errauts-metaketa handiak dira. Laba solidotu ondoren sumendiaren oinean geratzen diren geruza zabalak dira. Kostaldeko sumendietatik irten eta itsasora iristen direnak lur-eremu berriak sortzen dituzte. Sumendietatik irtendako materialak irteera-zuloaren inguruan metatzen dira, forma koniko gutxi-asko nabarmeneko mendiak eratzen, eta goialdean kraterra izaten dute.
Kokapen plutonikoak eta erliebea Granitoen eta abarren kokapenak, batzuetan, azaleratu egiten dira, prozesu exogenoak haien
inguruko materialak kentzen dituztenean. Metalen eta abarren kokapenak, batzuetan, barneratu egiten dira, prozesu exogenoak haien
inguruko materialak kentzen dituztenean. Titanioaren eta abarren kokapenak, batzuetan, azaleratu egiten dira, prozesu exogenoak haien
inguruko materialak kentzen dituztenean. Granitoen eta abarren kokapenak, batzuetan, barneratu egiten dira, prozesu exogenoak haien
inguruko materialak kentzen dituztenean.
Litosfera deformatzen duten indarrak Hiru eratakoak dira: konpresio-indarrak (kontrako noranzko indar paraleloak), distentsio-indarrak (indar dibergenteak) eta
zizaila indarrak (indar konbergenteak). Hiru eratakoak dira: konpresio-indarrak (indar konbergenteak), distentsio-indarrak (kontrako noranzko indar paraleloak) eta
zizaila indarrak (indar dibergenteak). Hiru eratakoak dira: konpresio-indarrak (indar konbergenteak), distentsio-indarrak (indar dibergenteak) eta
zizaila indarrak (kontrako noranzko indar paraleloak). Hiru eratakoak dira: konpresio-indarrak (indar dibergenteak), distentsio-indarrak (indar konbergenteak) eta
zizaila indarrak (kontrako noranzko indar paraleloak).
konpresio-indar, distentsio-indar eta zizaila indarren eraginez zenbait eratako deformazioak eman: Plastikoak, Hausturak eta Elastikoak. Plastikoak, Hausturak eta Failak. Plastikoak, Diaklasak. eta Elastikoak. Errebote elastikoa, Hausturak eta Elastikoak.
Plastikoak: Harri batek pairatzen duen indarrak harriaren erresistentzia-maila gainditu eta harria hausten dute, bat-batean energia askatuz, eta lurrikarak sortuz. Horrela sortzen dirafailak eta diaklasak. Indarra gelditzen denean materialak hasierako forma berreskuratzen du,
tentsioa bat-batean askatuz, errebote elastikoa deritzona. Deformazioak harri-formazioetan gelditzen dira indarra eten ondoren. Konprimatze indarra ez oso biziekin eta oso konstante eta luzeekin lotuta daude. Horrela sortzen dira Tolesturak Harri batek pairatzen duen indarrak harriaren erresistentzia-maila gainditu eta harria hausten dute, bat-batean energia askatuz, eta lurrikarak sortuz. Horrela sortzen errebote elastikoak.
Hausturak: Indarra gelditzen denean materialak hasierako forma berreskuratzen du,
tentsioa bat-batean askatuz, errebote elastikoa deritzona. Harri batek pairatzen duen indarrak harriaren erresistentzia-maila gainditu eta harria hausten dute, bat-batean energia askatuz, eta lurrikarak sortuz. Horrela sortzen dirafailak eta diaklasak. Harri batek pairatzen duen indarrak harriaren erresistentzia-maila gainditu eta harria hausten dute, bat-batean energia askatuz, eta lurrikarak sortuz. Horrela sortzen errebote elastikoak. Deformazioak harri-formazioetan gelditzen dira indarra eten ondoren. Konprimatze indarra ez oso biziekin eta oso konstante eta luzeekin lotuta daude. Horrela sortzen dira Tolesturak.
Elastikoak: Indarra gelditzen denean materialak hasierako forma berreskuratzen du,
tentsioa bat-batean askatuz, errebote elastikoa deritzona. Harri batek pairatzen duen indarrak harriaren erresistentzia-maila gainditu eta harria hausten dute, bat-batean energia askatuz, eta lurrikarak sortuz. Horrela sortzen errebote elastikoak. Harri batek pairatzen duen indarrak harriaren erresistentzia-maila gainditu eta harria hausten dute, bat-batean energia askatuz, eta lurrikarak sortuz. Horrela sortzen dirafailak eta diaklasak. Deformazioak harri-formazioetan gelditzen dira indarra eten ondoren. Konprimatze indarra ez oso biziekin eta oso konstante eta luzeekin lotuta daude. Horrela sortzen dira Tolesturak.
Lurrikarak Lurraren astinaldiak dira, esfortzu elastikoen ondorioz lurrean metatu den
energia, hausturagatik edo errebote elastikoagatik, bat-batean askatzeak eraginak. Lurraren astinaldiak dira, esfortzu tektonikoen ondorioz lurrean metatu den
energia, hausturagatik edo failengatik, bat-batean askatzeak eraginak. Lurraren astinaldiak dira, esfortzu tektonikoen ondorioz lurrean metatu den
energia, hausturagatik edo tolesturengatik, bat-batean askatzeak eraginak. Lurraren astinaldiak dira, esfortzu tektonikoen ondorioz lurrean metatu den
energia, hausturagatik edo errebote elastikoagatik, bat-batean askatzeak eraginak.
Lurrikara motak: Litosfera barnean, hipozentroa kokatzen da, bibrazioak norabide guztietan hedatzen dira uhin sismiko moduan. Hipozentrotik bertikalean hurbilen dagoen Lurraren gainazaleko puntua epizentroa da.
Eta lurrikarak itsaspean ematen badira, uhin sismikoek eskala handiko olatuak sor ditzake: tsumaniak. Litosfera barnean, hipozentroa kokatzen da, uhin sismikoek norabide guztietan hedatzen dira uhin sismiko moduan. Hipozentrotik bertikalean hurbilen dagoen Lurraren gainazaleko puntua epizentroa da.
Eta lurrikarak itsaspean ematen badira, bibrazioak eskala handiko olatuak sor ditzake: tsumaniak. Litosfera barnean, hipozentroa kokatzen da, bibrazioak eskala handian hedatzen dira uhin sismiko moduan. Hipozentrotik bertikalean hurbilen dagoen Lurraren gainazaleko puntua epizentroa da.
Eta lurrikarak itsaspean ematen badira, uhin sismikoek norabide batzuetan olatuak sor ditzake: tsumaniak. Litosfera barnean, hipozentroa kokatzen da, bibrazioak norabide guztietan hedatzen dira uhin sismiko moduan. Hipozentrotik bertikalean hurbilen dagoen Lurraren gainazaleko puntua epizentroa da.
Eta lurrikarak itsaspean ematen badira, uhin sismikoek eskala handiko hausturak sor ditzake: tsumaniak.
Deformazioetan eragina duten faktoreak Indar tektonikoek deformazio elastikoak eragiten dute elastikotasun muga gainditu arte, eta orduan harriak tolesten dira.
Indarrak konstanteak eta luzeak direnean, lurrazaleko tenperaturak altuak direnean edo harrien barruan ur asko dagoenean,
orduan harriek deformazio plastikoak izan ohi dituzte, horrela apurtzen. Indar tektonikoek deformazio elastikoak eragiten dute elastikotasun muga gainditu arte, eta orduan harriak apurtzen dira.
Indarrak konstanteak eta luzeak direnean, lurrazaleko tenperaturak altuak direnean edo harrien barruan ur asko dagoenean,
orduan harriek deformazio plastikoak izan ohi dituzte, horrela tolesten. Indar tektonikoek haustura elastikoak eragiten dute elastikotasun muga gainditu arte, eta orduan harriak apurtzen dira.
Indarrak konstanteak eta luzeak direnean, lurrazaleko tenperaturak altuak direnean edo harrien barruan ur asko dagoenean,
orduan harriek deformazio plastikoak izan ohi dituzte, horrela tolesten. Indar tektonikoek deformazio elastikoak eragiten dute elastikotasun muga gainditu arte, eta orduan harriak apurtzen dira.
Indarrak konstanteak eta luzeak direnean, lurrazaleko tenperaturak altuak direnean edo harrien barruan ur asko dagoenean,
orduan magmak deformazio plastikoak izan ohi dituzte, horrela tolesten.
Deformazio elastikoa. Lurrikarak edo seismoak eta Lurrikaren efektuak. Lurrikarak edo seismoak eta tsunamien hipozentrua. Tsunami edo seismoak eta Lurrikaren efektuak. Lurrikarak edo seismoak eta Lurrikaren epizentrua.
Lurrikarak edo seismoak: Indar tektonikoen eraginez harriek bat bateko hausturak edo deformazio elastikoak pairatu eta amaierako formara itzultzen direnean (errebote elastikoa) eta energia bat batean askatzen dutenean gertatzen dira. Lurrikarek sortzen dituzten bibrazioak lurrazalera iristen direnean, aldaketa handiak eragiten dituzte; hondoratzeak, hausturak etab. Lurrikara itsasoan gertatzen direnean tsunami izeneko olatu handiak sortzen dira. Indar tektonikoen eraginez harriek bat bateko hausturak edo deformazio elastikoak pairatu eta hasierako formara itzultzen direnean (errebote elastikoa) eta energia bat batean askatzen dutenean gertatzen dira. Lurrikarek sortzen dituzten bibrazioak lurrazaletik iristen direnean, aldaketa handiak eragiten dituzte; hondoratzeak, hausturak etab. Lurrikara itsasoan gertatzen direnean tsunami izeneko olatu handiak sortzen dira.
Lurrikaren efektuak: Lurrikarek sortzen dituzten bibrazioak lurrazaletik iristen direnean, aldaketa handiak eragiten dituzte; hondoratzeak, hausturak etab. Lurrikara itsasoan gertatzen direnean tsunami izeneko olatu handiak sortzen dira. Lurrikarek sortzen dituzten bibrazioak lurrazalera iristen direnean, aldaketa handiak eragiten dituzte; hondoratzeak, hausturak etab. Lurrikara itsasoan gertatzen direnean tsunami izeneko olatu handiak sortzen dira. Indar tektonikoen eraginez harriek bat bateko hausturak edo deformazio elastikoak pairatu eta amaierako formara itzultzen direnean (errebote elastikoa) eta energia bat batean askatzen dutenean gertatzen dira. Indar tektonikoen eraginez harriek bat bateko hausturak edo formazio elastikoak pairatu eta hasierako formara itzultzen direnean (errebote elastikoa) eta energia bat batean askatzen dutenean gertatzen dira.
Diaklasak: Elastikotasun-muga gainditzen duten harrietan eratzen diren failak dira. Hedadura eta zabalera gutxiko arraildurak, hausturak dira, baina hautsitako blokeak ez dira mugitzen. Harrien hausturak sortutako hedadura eta zabalera handiagoko hausturak dira, hautsitako blokeak bananduta daude. Harrien hausturak sortutako hedadura eta zabalera handiagoko hausturak dira, hautsitako blokeak batuta daude. Elastikotasun-muga gainditzen duten harrietan eratzen diren hausturak dira. Hedadura eta zabalera gutxiko arraildurak, hausturak dira, baina hautsitako blokeak ez dira mugitzen.
Failak: Harrien hausturak sortutako hedadura eta zabalera handiagoko hausturak dira, hautsitako blokeak batuta daude. Harrien hausturak sortutako hedadura eta zabalera handiagoko hausturak dira, hautsitako blokeak bananduta daude. Elastikotasun-muga gainditzen duten harrietan eratzen diren hausturak dira. Hedadura eta zabalera gutxiko arraildurak, hausturak dira, baina hautsitako blokeak ez dira mugitzen. Elastikotasun-muga gainditzen duten harrietan eratzen diren failak dira. Hedadura eta zabalera gutxiko arraildurak, hausturak dira, baina hautsitako blokeak ez dira mugitzen.
Faila baten elementuak Faila-noranzkoa, Ezpainak, Planoa, Murgiltzea, Faila jauzia, eta Malkarra. Faila-noranzkoa, Ezpaina-Murgildua, Planoa, Jauzia, Faila Malkarra, eta Hipozentrua. Faila-planoa, Ezpainak, Noranzkoa, Murgiltzea, Faila-Jauzia, eta Malkarra. Faila-noranzkoa, Epizentrua, Planoa, Murgiltzea, Faila jauzia, eta Malkarra.
Faila motak Normala, alderantzizkoa eta urratzailea. Normala, alderantzizkoa eta hausten duena. Normala, malkarra eta urratzailea. Ezpainduna, alderantzizkoa eta urratzailea.
Tolesdurak: Apurtze-indarren ondorioz harriak jasaten dituzten deformazio plastikoa dira, eta harriak kurbatu egiten dira. Konprimatze-indarren ondorioz harriak jasaten dituzten deformazio plastikoa dira, eta harriak kurbatu egiten dira. Konprimatze-indarren ondorioz harriak jasaten dituzten deformazio plastikoa dira, eta harriak tolestu egiten dira. Apurtze-indarren ondorioz harriak jasaten dituzten deformazio plastikoa dira, eta harriak tolestu egiten dira.
Tolesdura baten elementuak Plano axiala: tolesdura bi angelutan, Bergentzia: bertikalarekin sortzen duen angelua, Sahietsa: simetrikoak edo asimetrikoak izan
daitezke, Tolesduraren murgiltze edo malda: sahietsek plano horizontalarekin sortzen duten angelua eta Ardatza: plano axiala eta tolesduraren azalak sortzen duen irudimenezko lerroa. Plano axiala: tolesdura bi zatitan, Bergentzia: bertikalarekin bi angelu, Sahietsa: simetrikoak edo asimetrikoak izan daitezke, Tolesduraren murgiltze edo malda: sahietsek plano horizontalarekin sortzen duten angelua eta Ardatza: plano axiala eta tolesduraren azalak sortzen duen irudimenezko lerroa. Plano axiala: tolesdura bi zatitan, Bergentzia: bertikalarekin sortzen duen angelua da, Sahietsa: simetrikoak edo asimetrikoak izan
daitezke, Tolesduraren murgiltze edo malda: sahietsek plano bertikalarekin sortzen duten angelua eta Ardatza: plano axiala eta tolesduraren azalak sortzen duen irudimenezko lerroa. Plano axiala: tolesdura bi zatitan, Bergentzia: bertikalarekin sortzen duen angelua da, Sahietsa: simetrikoak edo asimetrikoak izan
daitezke, Tolesduraren murgiltze edo malda: sahietsek plano horizontalarekin sortzen duten angelua eta Ardatza: plano axiala eta tolesduraren azalak sortzen duen irudimenezko lerroa.
Materialen kokapenaren arabera Antiklinala: Ahurtasuna gorantz doa.
Sinklinala: kurbaren ahurtasuna beherantz doa. Antiklinala: Ahurtasuna beherantz doa.
Sinklinala: kurbaren ahurtasuna gorantz doa. Antiklinala: kurbaren ahurtasuna gorantz doa.
Sinklinala: Ahurtasuna beherantz doa. Antiklinala: kurbaren ahurtasuna beherantz doa.
Sinklinala: Ahurtasuna gorantz doa.
Bergentzia angeluaren arabera Bertikala: bergentzia angelua 00 koa bada
Makurtua: bergentzia angelua 900 tik beherakoa bada.
Etzana: bergentzia angelua ia 900 koa bada. Bertikala: bergentzia angelua 900 tik beherakoa bada.
Makurtua: bergentzia angelua 00 koa bada
Etzana: bergentzia angelua ia 900 koa bada. Bertikala: bergentzia angelua 900 koa bada
Makurtua: bergentzia angelua 900 tik beherakoa bada.
Etzana: bergentzia angelua ia 00 koa bada. Bertikala: bergentzia angelua 900 koa bada
Makurtua: bergentzia angelua 900 tik beherakoa bada.
Etzana: bergentzia angelua ia 900 koa bada.
PROZESU EXOGENOAK ETA ERLIEBEA Prozesu exogenoak etengabe ari dira lurzoru agerian dauden arroketan eragiten, eta, Lurreko erliebeak eratzen dituzte.
Prozesu exogenoak: meteorizazioa, gainazalaren eraketa, erliebearen higidura (gastatzea), disgregatutako materialak garraiatuz edo mugiaraziz eta mugiarazitako materialen sedimentazioa. Prozesu exogenoak etengabe ari dira gainazalean agerian dauden arroketan eragiten, eta, Lurreko erliebeak eratzen dituzte.
Prozesu exogenoak: meteorizazioa, lurzoruaren eraketa, erliebearen higidura (gastatzea), disgregatutako materialak garraiatuz edo mugiaraziz eta mugiarazitako materialen sedimentazioa. Prozesu exogenoak etengabe ari dira gainazalean agerian dauden arroketan eragiten, eta, Lurreko erliebeak eratzen dituzte.
Prozesu exogenoak: meteorizazioa, gainazalaren eraketa, erliebearen higidura (gastatzea), disgregatutako materialak garraiatuz edo mugiaraziz eta mugiarazitako materialen sedimentazioa. Prozesu exogenoak etengabe ari dira lurzoru agerian dauden arroketan eragiten, eta, Lurreko erliebeak eratzen dituzte.
Prozesu exogenoak: meteorizazioa, lurzoruaren eraketa, erliebearen higidura (gastatzea), disgregatutako materialak garraiatuz edo mugiaraziz eta mugiarazitako materialen sedimentazioa.
Meteorizazioa Lurraren gainazaleko arrokek, atmosferaren, hidrosferaren eta izaki bizidunen eraginez, disgregazio eta alterazio geldo eta jarraitua izatea eragiten duen prozesuari: gainazaleko arroka amak meteorizazioa du, tamaina aldakorreko zatiak erregolito edo alterazio-mantu eta hauek Meteorizazioa kimikoa edo fisikoa izan dezakete. Lurraren gainazaleko arrokek, atmosferaren, hidrosferaren eta izaki bizidunen eraginez, disgregazio eta alterazio geldo eta jarraitua izatea eragiten duen prozesuari: lurpeko arroka amak meteorizazioa du, tamaina aldakorreko zatiak erregolito edo alterazio-mantu eta hauek Meteorizazioa kimikoa edo fisikoa izan dezakete. Lurraren gainazaleko arrokek, atmosferaren, litosferaren eta izaki bizidunen eraginez, disgregazio eta alterazio geldo eta jarraitua izatea eragiten duen prozesuari: gainazaleko arroka amak meteorizazioa du, tamaina aldakorreko zatiak erregolito edo alterazio-mantu eta hauek Meteorizazioa kimikoa edo fisikoa izan dezakete. Lurraren gainazaleko arrokek, atmosferaren, hidrosferaren eta izaki bizidunen eraginez, disgregazio eta alterazio geldo eta jarraitua izatea eragiten duen prozesuari: gainazaleko arroka amak meteorizazioa du, tamaina berdineko zatiak erregolito edo alterazio-mantu eta hauek Meteorizazioa kimikoa edo fisikoa izan dezakete.
Termoklastia: Tenperatura aldaketen ondorioz, mineralak dilatatzen dira, tentsioak eragiten ditu, eta ondorioz harriak apurtzen dira. Tenperatura alde handiak dituzten zonetan Ur likidoa harrien pitzaduretan sartu eta hor izozten bada, uraren bolumena handitzen da, pitzaduretako paretetan presioa eraginez, eta ondorioz harria apurtzen da. Gatz disolbatuak daramatzan urak harrietako pitzadurak betetzen ditu, ura lurruntzen denean, gatzak kristaltzen dira eta harriak hausten dira. Kostaldetan eta zona elkorretan gertatzen da maiz. Deskonpresioa. Harrien gainean dagoen materialen pisuak karga-presioa eragiten du. Materialak kentzen badira deskonpresioa pairatzen dute azpiko harriek eta erlaxatze pitzadurak agertzen dira.
Gelifrakzioa: Deskonpresioa. Harrien gainean dagoen materialen pisuak karga-presioa eragiten du. Materialak kentzen badira deskonpresioa pairatzen dute azpiko harriek eta erlaxatze pitzadurak agertzen dira. Ur likidoa harrien pitzaduretan sartu eta hor izozten bada, uraren bolumena handitzen da, pitzaduretako paretetan presioa eraginez, eta ondorioz harria apurtzen da. Sustraiak harrien pitzaduretan sartu eta presioa eragiten dute, harria hautsiz. Haizeak arrastatutako partikulen inpaktuagatik arrokak zatikatzea. Lurzoruan babesten duen landaretzarik gabeko lekuetan da ohikoa, basamortuetan, esaterako.
Haloklastia: Haizeak arrastatutako partikulen inpaktuagatik arrokak zatikatzea. Lurzoruan babesten duen landaretzarik gabeko lekuetan da ohikoa, basamortuetan, esaterako. Sustraiak harrien pitzaduretan sartu eta presioa eragiten dute, harria hautsiz. Ur likidoa harrien pitzaduretan sartu eta hor izozten bada, uraren bolumena handitzen da, pitzaduretako paretetan presioa eraginez, eta ondorioz harria apurtzen da. Gatz disolbatuak daramatzan urak harrietako pitzadurak betetzen ditu, ura lurruntzen denean, gatzak kristaltzen dira eta harriak hausten dira. Kostaldetan eta zona elkorretan gertatzen da maiz.
Karga-presioa galtzea: Tenperatura aldaketen ondorioz, mineralak dilatatzen dira, tentsioak eragiten ditu, eta ondorioz harriak apurtzen dira. Tenperatura alde handiak dituzten zonetan Ur likidoa harrien pitzaduretan sartu eta hor izozten bada, uraren bolumena handitzen da, pitzaduretako paretetan presioa eraginez, eta ondorioz harria apurtzen da. Deskonpresioa. Harrien gainean dagoen materialen pisuak karga-presioa eragiten du. Materialak kentzen badira deskonpresioa pairatzen dute azpiko harriek eta erlaxatze pitzadurak agertzen dira. Sustraiak harrien pitzaduretan sartu eta presioa eragiten dute, harria hautsiz.
Izaki bizidunen ekintza: Sustraiak harrien pitzaduretan sartu eta presioa eragiten dute, harria hautsiz. Haizeak arrastatutako partikulen inpaktuagatik arrokak zatikatzea. Lurzoruan babesten duen landaretzarik gabeko lekuetan da ohikoa, basamortuetan, esaterako. Gatz disolbatuak daramatzan urak harrietako pitzadurak betetzen ditu, ura lurruntzen denean, gatzak kristaltzen dira eta harriak hausten dira. Kostaldetan eta zona elkorretan gertatzen da maiz. Deskonpresioa. Harrien gainean dagoen materialen pisuak karga-presioa eragiten du. Materialak kentzen badira deskonpresioa pairatzen dute azpiko harriek eta erlaxatze pitzadurak agertzen dira.
Urradura eolikoa: Sustraiak harrien pitzaduretan sartu eta presioa eragiten dute, harria hautsiz. Haizeak arrastatutako partikulen inpaktuagatik arrokak zatikatzea. Lurzoruan babesten duen landaretzarik gabeko lekuetan da ohikoa, basamortuetan, esaterako. Gatz disolbatuak daramatzan urak harrietako pitzadurak betetzen ditu, ura lurruntzen denean, gatzak kristaltzen dira eta harriak hausten dira. Kostaldetan eta zona elkorretan gertatzen da maiz. Deskonpresioa. Harrien gainean dagoen materialen pisuak karga-presioa eragiten du. Materialak kentzen badira deskonpresioa pairatzen dute azpiko harriek eta erlaxatze pitzadurak agertzen dira.
Meteorizazio kimikoa Hidrolisia, Disoluzioa, Karbonatazioa, Oxidazioa, eta Izaki bizidunen ekintza. Hidrolisia, Soluzioa, Karbonatazioa, Oxidazioa, eta Izaki bizidunen ekintza. Hidrolisia, Disoluzioa, Karbonatazioa, Oxidazioa, eta Kimikoen ekintza. Litolisia, Disoluzioa, Karbonatazioa, Oxidazioa, eta Izaki bizidunen ekintza.
Hidrolisia: Urak harriaren mineral batzuk disolbatzen ditu. Ioi formako uraren eraginez (H+ eta OH-) mineral batzuen kristal egiturak hausten dira. Atmosferako oxigenoa mineralek duten elementu metalikoekin konbinatzen da esaterako burdin atomoekin, burdin oxidoak sortuz. Izaki bizidun batzuek kanporatzen dituzten hainbat substantzia azidoek mineralak aldatu eta apur ditzakete.
Disoluzioa: Urak harriaren mineral batzuk disolbatzen ditu. Ioi formako uraren eraginez (H+ eta OH-) mineral batzuen kristal egiturak hausten dira. Atmosferako CO2 disolbatuta daraman urak azido karbonikoa eratzen du. Eta kareharrien karbonato disolbaezinekin erreakzionatzean, bikarbonato bihurtzen ditu. Azken hauek uretan disolbagarria dira. Ondorioz, lur eremu karetsuetan paisaia karstikoak eratzen dira. Atmosferako oxigenoa mineralek duten elementu metalikoekin konbinatzen da esaterako burdin atomoekin, burdin oxidoak sortuz.
Karbonatazioa: Urak harriaren mineral batzuk disolbatzen ditu. Atmosferako oxigenoa mineralek duten elementu metalikoekin konbinatzen da esaterako burdin atomoekin, burdin oxidoak sortuz. Atmosferako CO2 disolbatuta daraman urak azido karbonikoa eratzen du. Eta kareharrien karbonato disolbaezinekin erreakzionatzean, bikarbonato bihurtzen ditu. Azken hauek uretan disolbagarria dira. Ondorioz, lur eremu karetsuetan paisaia karstikoak eratzen dira. Izaki bizidun batzuek kanporatzen dituzten hainbat substantzia azidoek mineralak aldatu eta apur ditzakete.
Oxidazioa: Atmosferako CO2 disolbatuta daraman urak azido karbonikoa eratzen du. Eta kareharrien karbonato disolbaezinekin erreakzionatzean, bikarbonato bihurtzen ditu. Azken hauek uretan disolbagarria dira. Ondorioz, lur eremu karetsuetan paisaia karstikoak eratzen dira. Atmosferako oxigenoa mineralek duten elementu metalikoekin konbinatzen da esaterako burdin atomoekin, burdin oxidoak sortuz. Urak harriaren mineral batzuk disolbatzen ditu. Atmosferako oxigenoa mineralek duten elementu metalikoekin konbinatzen da esaterako burdin atomoekin, burdin oxidoak sortuz.
Izaki bizidunen ekintza: Izaki bizidun batzuek kanporatzen dituzten hainbat substantzia azidoek mineralak aldatu eta apur ditzakete. Atmosferako CO2 disolbatuta daraman urak azido karbonikoa eratzen du. Eta kareharrien karbonato disolbaezinekin erreakzionatzean, bikarbonato bihurtzen ditu. Azken hauek uretan disolbagarria dira. Ondorioz, lur eremu karetsuetan paisaia karstikoak eratzen dira. Atmosferako oxigenoa mineralek duten elementu metalikoekin konbinatzen da esaterako burdin atomoekin, burdin oxidoak sortuz. Urak harriaren mineral batzuk disolbatzen ditu.
Lurzoruaren konposizioa Solidoak, Fluidoak eta Izaki bizidunak. Solidoak, Fluidoak eta Gasak. Solidoak, Fluidoak, Gas eta Izaki bizidunak. Solidoak, Gas eta Izaki bizidunak.
Solidoak. Alterazio-mantuko arroka zatiak dira, eta zenbait osagai organiko ere, humusa, landareen eta beste izaki batzuen hondakinen deskonposiziotik sortua. Solidoen artean dauden likidoak eta gasak dira: ura (substantziak ditu disolbatuta), aire atmosferikoa, eta lurzoruan bizi diren izakien metabolismoan sortutako gasak. Lurzoruan izaki bizidun ugari bizi dira: nematodoak, artropodoak, zizareak eta ornodun txikiak. Mikroorganismo saprofitoak, hartzidurak egiten dituzte, hondakin organikoak deskonposatzeko, eta lurzoruak alkoholak edo azido organikoak edukitzea eragiten dute.
Fluidoak. Alterazio-mantuko arroka zatiak dira, eta zenbait osagai organiko ere, humusa, landareen eta beste izaki batzuen hondakinen deskonposiziotik sortua. Solidoen artean dauden likidoak eta gasak dira: ura (substantziak ditu disolbatuta), aire atmosferikoa, eta lurzoruan bizi diren izakien metabolismoan sortutako gasak. Mikroorganismo saprofitoak, hartzidurak egiten dituzte, hondakin organikoak deskonposatzeko, eta lurzoruak alkoholak edo azido organikoak edukitzea eragiten dute. Lurzoruan izaki bizidun ugari bizi dira: nematodoak, artropodoak, zizareak eta ornodun txikiak.
Izaki bizidunak. Solidoen artean dauden likidoak eta gasak dira: ura (substantziak ditu disolbatuta), aire atmosferikoa, eta lurzoruan bizi diren izakien metabolismoan sortutako gasak. Alterazio-mantuko arroka zatiak dira, eta zenbait osagai organiko ere, humusa, landareen eta beste izaki batzuen hondakinen deskonposiziotik sortua. Mikroorganismo saprofitoak, hartzidurak egiten dituzte, hondakin organikoak deskonposatzeko, eta lurzoruak alkoholak edo azido organikoak edukitzea eragiten dute. Lurzoruan izaki bizidun ugari bizi dira: nematodoak, artropodoak, zizareak eta ornodun txikiak. Mikroorganismo saprofitoak, hartzidurak egiten dituzte, hondakin organikoak deskonposatzeko, eta lurzoruak alkoholak edo azido organikoak edukitzea eragiten dute.
Lurzoruaren egitura Lurzoruak zenbait geruza edo horizonte ditu, hiru prozesuren ondorioz sortuak: jarduera biologikoa, eta prezipitazioetako ura infiltratzea. Lehenak humusa sortzen du, eta bigarrenak, substantziak garraiatzea; lurzoruak egitura bertikal edo profil jakin bat hartzen du. Eta oinarrizko hiru horizonte ditu. Lurzoruak zenbait geruza edo horizonte ditu, bi prozesuren ondorioz sortuak: jarduera biologikoa, eta prezipitazioetako ura infiltratzea. Lehenak humusa sortzen du, eta bigarrenak, substantziak geldiaraztea; lurzoruak egitura bertikal edo profil jakin bat hartzen du. Eta oinarrizko hiru horizonte ditu. Lurzoruak zenbait geruza edo horizonte ditu, bi prozesuren ondorioz sortuak: jarduera biologikoa, eta prezipitazioetako ura infiltratzea. Lehenak humusa sortzen du, eta bigarrenak, substantziak garraiatzea; lurzoruak egitura bertikal edo profil jakin bat hartzen du. Eta oinarrizko hiru horizonte ditu. Lurzoruak zenbait geruza edo horizonte ditu, bi prozesuren ondorioz sortuak: jarduera biologikoa, eta prezipitazioetako ura infiltratzea. Lehenak humusa sortzen du, eta bigarrenak, substantziak garraiatzea; lurzoruak egitura horizontal edo profil jakin bat hartzen du. Eta oinarrizko hiru horizonte ditu.
Harri amaren meteorizazioa: Lurzoruak harri masa baten meteorizaziotik sortutako alterazio mantuaren gainean eratzen da. C horizontea deitzen da eta osagai ez-organikoak ditu. Alterazio mantuaren gainean ezartzen da. Alterazio mantuaren gainean izaki bizidunak ezartzen dira. Agertzen diren lehenak, bakterioak eta likenak, lurzorua hobetzen dute eta ondoren landareak ezartzen dira. Lurzorua sakonagoa egiten da eta materia organikoaren kantitatea handitzen da (humusa).
A horizontea garatzen da. Euri urak gainetik iragazten da eta herrestan eramaten ditu hainbat substantziak, sakonean metatzen dira material hauek eta tarteko B horizontea sortzen da. Tarteko horizonte hau agertzean lurzorua heldua dela esaten da. Lurzoruak harri masa baten meteorizaziotik sortutako alterazio mantuaren gainean eratzen da. C horizontea deitzen da eta osagai organikoak ditu. Alterazio mantuaren gainean ezartzen da.
Izaki bizidunak ezartzea: Alterazio mantuaren azpian izaki bizidunak ezartzen dira. Agertzen diren lehenak, bakterioak eta likenak, lurzorua hobetzen dute eta ondoren landareak ezartzen dira. Lurzorua sakonagoa egiten da eta materia organikoaren kantitatea handitzen da (humusa).
A horizontea garatzen da. Alterazio mantuaren gainean izaki bizidunak ezartzen dira. Agertzen diren lehenak, bakterioak eta likenak, lurzorua hobetzen dute eta ondoren landareak ezartzen dira. Lurzorua sakonagoa egiten da eta materia organikoaren kantitatea handitzen da (humusa).
A horizontea garatzen da. Alterazio mantuaren gainean izaki bizidunak ezartzen dira. Agertzen diren lehenak, bakterioak eta likenak, lurzorua mugitzen dute eta ondoren landareak ezartzen dira. Lurzorua sakonagoa egiten da eta materia organikoaren kantitatea handitzen da (humusa).
A horizontea garatzen da. Alterazio mantuaren gainean izaki bizidunak ezartzen dira. Agertzen diren lehenak, bakterioak eta likenak, lurzorua hobetzen dute eta ondoren landareak ezartzen dira. Lurzorua sakonagoa egiten da eta materia ez-organikoaren kantitatea handitzen da (humusa).
A horizontea garatzen da.
Lurzorua heltzea: Euri urak azpitik iragazten da eta herrestan eramaten ditu hainbat substantziak, sakonean metatzen dira material hauek eta tarteko B horizontea sortzen da. Tarteko horizonte hau agertzean lurzorua heldua dela esaten da. Euri urak gainetik iragazten da eta herrestan geldiarazten ditu hainbat substantziak, sakonean metatzen dira material hauek eta tarteko B horizontea sortzen da. Tarteko horizonte hau agertzean lurzorua heldua dela esaten da. Euri urak gainetik iragazten da eta herrestan eramaten ditu hainbat substantziak, sakonean galtzen dira material hauek eta tarteko B haustean sortzen da. Tarteko horizonte hau agertzean lurzorua heldua dela esaten da. Euri urak gainetik iragazten da eta herrestan eramaten ditu hainbat substantziak, sakonean metatzen dira material hauek eta tarteko B horizontea sortzen da. Tarteko horizonte hau agertzean lurzorua heldua dela esaten da.
Lurzoru ezberdinak agertzen dira hainbat faktore ondorioz: Arroka ama mota, Klima, Izaki bizidunak, Landaretza eta Topografia Arroka ama mota, Prezipitazio, Izaki bizidunak, Landaretza eta Topografia Arroka ama mota, Klima, Izaki bizidunak, Onddoak eta Topografia Arroka ama mota, Klima, Izaki bizidunak, Landaretza eta Lurrikarak.
Arroka ama mota Eskualde bakoitzeko tenperatura eta prezipitazioek harrietan jardungo duen METEORIZAZIO MOTA eta honen intentsitatea zehazten dute. Alterazio-mantuaren osagai mineralak zehazten ditu. Eta aldi berean, mineralek ezarriko den landaredi mota baldintzatuko dute. Meteorizazioa ahalbidetzen dute eta materia organikoa ematen dutelako. Bakterioak eta onddoak materia organikoa deskonposatu eta HUMUSa sortzen dute. Gainazala landarez estalita badago, errazagoa da ura infiltratzea eta lurzorua garbitzea, eta, gainera, sustraiek lurzoruari eutsi eta euri-urak arrasta dezan eragozten dute.
Klima: Eskualde bakoitzeko tenperatura eta prezipitazioek harrietan jardungo duen METEORIZAZIO MOTA eta honen intentsitatea zehazten dute. Meteorizazioa ahalbidetzen dute eta materia organikoa ematen dutelako. Bakterioak eta onddoak materia organikoa deskonposatu eta HUMUSa sortzen dute. Alterazio-mantuaren osagai mineralak zehazten ditu. Eta aldi berean, mineralek ezarriko den landaredi mota baldintzatuko dute. Malda aldapatsuak dituzten erliebe malkartsuetan, lurzorua gaizki garatzen da grabitatearen eraginez alterazio-mantua herrestan joaten delako eta euri ura ez delako gelditzen.
Izaki bizidunak: Malda aldapatsuak dituzten erliebe malkartsuetan, lurzorua gaizki garatzen da grabitatearen eraginez alterazio-mantua herrestan joaten delako eta euri ura ez delako gelditzen. Eskualde bakoitzeko tenperatura eta prezipitazioek harrietan jardungo duen METEORIZAZIO MOTA eta honen intentsitatea zehazten dute. Alterazio-mantuaren osagai mineralak zehazten ditu. Eta aldi berean, mineralek ezarriko den landaredi mota baldintzatuko dute. Meteorizazioa ahalbidetzen dute eta materia organikoa ematen dutelako. Bakterioak eta onddoak materia organikoa deskonposatu eta HUMUSa sortzen dute.
Landaretza: Gainazala landarez estalita badago, errazagoa da ura infiltratzea eta lurzorua garbitzea, eta, gainera, sustraiek lurzoruari eutsi eta euri-urak arrasta dezan eragozten dute. Meteorizazioa ahalbidetzen dute eta materia organikoa ematen dutelako. Bakterioak eta onddoak materia organikoa deskonposatu eta HUMUSa sortzen dute. Eskualde bakoitzeko tenperatura eta prezipitazioek harrietan jardungo duen METEORIZAZIO MOTA eta honen intentsitatea zehazten dute. Malda aldapatsuak dituzten erliebe malkartsuetan, lurzorua gaizki garatzen da grabitatearen eraginez alterazio-mantua herrestan joaten delako eta euri ura ez delako gelditzen.
Topografia: Meteorizazioa ahalbidetzen dute eta materia organikoa ematen dutelako. Bakterioak eta onddoak materia organikoa deskonposatu eta HUMUSa sortzen dute. Malda aldapatsuak dituzten erliebe malkartsuetan, lurzorua gaizki garatzen da grabitatearen eraginez alterazio-mantua herrestan joaten delako eta euri ura ez delako gelditzen. Gainazala landarez estalita badago, errazagoa da ura infiltratzea eta lurzorua garbitzea, eta, gainera, sustraiek lurzoruari eutsi eta euri-urak arrasta dezan eragozten dute. Eskualde bakoitzeko tenperatura eta prezipitazioek harrietan jardungo duen METEORIZAZIO MOTA eta honen intentsitatea zehazten dute.
Arroken meteorizazioaren ondorioz sortutako material solteak mugiarazi egiten dituzte kanpoko
agente geologikoek. Hiru prozesu gertatzen dira: Higadura: Material meteorizatuak kentzean arrokak apurka-apurka gastatzen du.
Garraioa: Materialak beste leku batzuetara eramatea. Garraio prozesuan material horiek gastatzen dira, edo biribildu, edo leundu.
Sedimentazioa: Garraiatutako materialak arro sedimentarioetan jalkitzea da. Sedimentuak jalkitzen dira hauen masaren arabera eta garraio-agenteek abiadura galdu dutenean. Higadura: Materialak beste leku batzuetara eramatea. Garraio prozesuan material horiek gastatzen dira, edo biribildu, edo leundu.
Garraioa: Material meteorizatuak kentzean arrokak apurka-apurka gastatzen du.
Sedimentazioa: Garraiatutako materialak arro sedimentarioetan jalkitzea da. Sedimentuak jalkitzen dira hauen masaren arabera eta garraio-agenteek abiadura galdu dutenean. Higadura: Material meteorizatuak kentzean arrokak apurka-apurka gastatzen du.
Garraioa: Garraiatutako materialak arro sedimentarioetan jalkitzea da. Sedimentuak jalkitzen dira hauen masaren arabera eta garraio-agenteek abiadura galdu dutenean.
Sedimentazioa: Materialak beste leku batzuetara eramatea. Garraio prozesuan material horiek gastatzen dira, edo biribildu, edo leundu. Higadura: Garraiatutako materialak arro sedimentarioetan jalkitzea da. Sedimentuak jalkitzen dira hauen masaren arabera eta garraio-agenteek abiadura galdu dutenean.
Garraioa: Materialak beste leku batzuetara eramatea. Garraio prozesuan material horiek gastatzen dira, edo biribildu, edo leundu.
Sedimentazioa: Material meteorizatuak kentzean arrokak apurka-apurka gastatzen du.
Garraio motak: 1.Herrestan: materialak substratuaren gainean herrestan joaten dira.
2.Itzulikatzea: itzulika joaten dira (borobilak diren materialek egiten dute).
3. Saltoka: esekitze kasu berezia, materiala uraren azalean garraiatzen delako.
4. Esekita: material finak eragilearen baitan esekita garraiatzen dira.
5. Flotazioa: materialak saltoka garraitzen dira. Eragileak materiala altxatu baina erori egiten da.
6. Disoluzioa edo garraio kimikoa: urak materialak disolbagarriak darama disolbatuta. 1.Herrestan: urak materialak disolbagarriak darama disolbatuta.
2.Itzulikatzea: itzulika joaten dira (borobilak diren materialek egiten dute).
3. Saltoka: materialak saltoka garraitzen dira. Eragileak materiala altxatu baina erori egiten da.
4. Esekita: material finak eragilearen baitan esekita garraiatzen dira.
5. Flotazioa: esekitze kasu berezia, materiala uraren azalean garraiatzen delako.
6. Disoluzioa edo garraio kimikoa: materialak substratuaren gainean herrestan joaten dira. 1.Herrestan: materialak substratuaren gainean herrestan joaten dira.
2.Itzulikatzea: esekitze kasu berezia, materiala uraren azalean garraiatzen delako..
3. Saltoka: materialak saltoka garraitzen dira. Eragileak materiala altxatu baina erori egiten da.
4. Esekita: material finak eragilearen baitan esekita garraiatzen dira.
5. Flotazioa: itzulika joaten dira (borobilak diren materialek egiten dute).
6. Disoluzioa edo garraio kimikoa: urak materialak disolbagarriak darama disolbatuta. 1.Herrestan: materialak substratuaren gainean herrestan joaten dira.
2.Itzulikatzea: itzulika joaten dira (borobilak diren materialek egiten dute).
3. Saltoka: materialak saltoka garraitzen dira. Eragileak materiala altxatu baina erori egiten da.
4. Esekita: material finak eragilearen baitan esekita garraiatzen dira.
5. Flotazioa: esekitze kasu berezia, materiala uraren azalean garraiatzen delako.
6. Disoluzioa edo garraio kimikoa: urak materialak disolbagarriak darama disolbatuta.
Grabitatearen eragina Hiru mugimendu bereizten dira: arroka zatiak erortzea, material solteen masak irristatzea, eta lokatz-fluxuak.
Zenbat eta malda handiagoa izan, eta zenbat eta landare-estalki gutxiago egon, orduan eta bortitzagoa da mugimendua. Hiru mugimendu bereizten dira: arroka zatiak handitzea, material solteen masak irristatzea, eta lokatz-fluxuak.
Zenbat eta malda handiagoa izan, eta zenbat eta landare-estalki gutxiago egon, orduan eta bortitzagoa da mugimendua. Hiru mugimendu bereizten dira: arroka zatiak erortzea, material solteen masak irristatzea, eta lokatz-fluxuak.
Zenbat eta malda handiagoa izan, eta zenbat eta landare-estalki gehiago egon, orduan eta bortitzagoa da mugimendua. Hiru mugimendu bereizten dira: arroka zatiak erortzea, material solteen masak irristatzea, eta lokatz-fluxuak.
Zenbat eta malda txikiagoa izan, eta zenbat eta landare-estalki gutxiago egon, orduan eta bortitzagoa da mugimendua.
Glaziarren eragina Glaziarrek izotz trinkoko masa handiak dira. Kima hotzetan mugitzen dira, maldan behera, oso mantso.
-Sorburuan katilu formakoegitura eratzen du, zirkua;
-Mihian, U formako harana;
-Bien hondoan ildaskaz eta arroka laiatuz betea geratzen da.
-Material larrien metaketak edo morrenak sortzen dituzte
-Material finagoenak ere, tillita-eremuak Glaziarrek izotz trinkoko masa handiak dira. Kima hotzetan mugitzen dira, maldan behera, oso mantso.
-Sorburuan U formako harana; katilu formakoegitura eratzen du, zirkua;
-Mihian, katilu formakoegitura eratzen du, zirkua;
-Bien hondoan ildaskaz eta arroka laiatuz betea geratzen da.
-Material larrien metaketak edo morrenak sortzen dituzte
-Material finagoenak ere, tillita-eremuak Glaziarrek izotz trinkoko masa handiak dira. Kima hotzetan mugitzen dira, maldan behera, oso mantso.
-Sorburuan katilu formakoegitura eratzen du, zirkua;
-Mihian, U formako harana;
-Bien hondoan ildaskaz eta arroka laiatuz betea geratzen da.
-Material larrien metaketak edo tillita-eremuak sortzen dituzte
-Material finagoenak ere, morrenak Glaziarrek izotz trinkoko masa handiak dira. Kima hotzetan mugitzen dira, maldan behera, oso mantso.
-Sorburuan ildaskaz eta arroka laiatuz betea geratzen da.
-Mihian, U formako harana;
-Bien hondoan katilu formakoegitura eratzen du, zirkua geratzen da.
-Material larrien metaketak edo morrenak sortzen dituzte
-Material finagoenak ere, tillita-eremuak.
Ur basatiak. Ur laster irregularrak eta ez iraunkorrak, Ibilgu bati jarraitzen diote, eta lurzorua zulatuz sakanak eratzen dituzte. Higatutako materialak ibilguaren bukaeraraino arrastatzen dituzte, eta deiekzio- konoak eratzen dira. Maldan behera ibilgu jakin bati jarraitu gabe doazen prezipitazio urak dira. Ildoak eta karkabak egiten dituzte, eta badland
deritzen erliebeak sortzen dituzte. Ur-laster iraunkorrak dira, uharrak baino handiagoak eta ibilgu bati jarraitzen diote,
menditik itsasoraino. Maldan gora ibilgu jakin bati jarraitu gabe doazen prezipitazio urak dira. Ildoak eta karkabak egiten dituzte, eta badland
deritzen erliebeak sortzen dituzte. .
Uharrak. Ur laster irregularrak eta ez iraunkorrak, Ibilgu bati jarraitzen diote, eta lurzorua zulatuz sakanak eratzen dituzte. Higatutako materialak ibilguaren hasieraraino arrastatzen dituzte, eta deiekzio- konoak eratzen dira. Ur laster erregularrak eta ez iraunkorrak, Ibilgu bati jarraitzen diote, eta lurzorua zulatuz sakanak eratzen dituzte. Higatutako materialak ibilguaren bukaeraraino arrastatzen dituzte, eta deiekzio- konoak eratzen dira. Ur laster irregularrak eta ez iraunkorrak, Ibilgu bati jarraitzen diote, eta lurzorua zulatuz sakanak eratzen dituzte. Higatutako materialak ibilguaren bukaeraraino arrastatzen dituzte, eta deiekzio- konoak eratzen dira. Maldan gora ibilgu jakin bati jarraitu gabe doazen prezipitazio urak dira. Ildoak eta karkabak egiten dituzte, eta badland
deritzen erliebeak sortzen dituzte. .
Ibaiak. Ur-laster iraunkorrak dira, uharrak baino handiagoak eta ibilgu bati jarraitzen diote, menditik itsasoraino. Ur-laster ez-iraunkorrak dira, uharrak baino handiagoak eta ibilgu bati jarraitzen diote, menditik itsasoraino. Ur-laster iraunkorrak dira, uharrak baino txikiagoak eta ibilgu bati jarraitzen diote, menditik itsasoraino. Ur-laster iraunkorrak dira, uharrak baino handiagoak eta ibilgu bati jarraitzen diote, itsasotik mendiraino.
Goi-ibilguan, Ur lasterrek arroka zati handiak mugitzen dituzte, eta denborarekin, lurzorua zulatuz, zintzurrak, arroilak eta V formako haranak eratzen dituzte. Ur lasterrek zati txikiagoak garraiatzen dituzte (hareak eta lohiak), eta azpil formako haranak sortzen dira, zabalak eta ahurrak. Ibaiak meandroak egiten ditu, eta batzuetan uholde-lautadak eta ibai-terrazak ere eratzen dira. Harana oso zabala eta laua da, sedimentazioa da nagusi, bokalean, batik bat; han deltak eratzen dira batzuetan. Ur lasterrek arroka zati handiak mugitzen dituzte, eta denborarekin, lurzorua zatituz, zintzurrak, arroilak eta V formako haranak eratzen dituzte.
Erdiko ibilguan, Ur lasterrek zati handiagoak garraiatzen dituzte (hareak eta lohiak), eta azpil formako haranak sortzen dira, zabalak eta ahurrak. Ibaiak meandroak egiten ditu, eta batzuetan uholde-lautadak eta ibai-terrazak ere eratzen dira. Harana oso zabala eta laua da, sedimentazioa da nagusi, bokalean, batik bat; han deltak eratzen dira batzuetan. Ur lasterrek zati txikiagoak garraiatzen dituzte (hareak eta lohiak), eta azpil formako haranak sortzen dira, zabalak eta ahurrak. Ibaiak meandroak egiten ditu, eta batzuetan uholde-lautadak eta ibai-terrazak ere eratzen dira. Ur lasterrek arroka zati handiak mugitzen dituzte, eta denborarekin, lurzorua zatituz, zintzurrak, arroilak eta V formako haranak eratzen dituzte.
Behe-ibilguan, Harana oso zabala eta laua da, sedimentazioa da nagusi, bokalean, batik bat; han deltak eratzen dira batzuetan. Harana oso estua eta laua da, sedimentazioa da nagusi, bokalean, batik bat; han deltak eratzen dira batzuetan. Harana oso zabala eta laua da, sedimentazioa da nagusi, bokalean, batik bat; han deltak hausten dira batzuetan. Ur lasterrek zati handiagoak garraiatzen dituzte (hareak eta lohiak), eta azpil formako haranak sortzen dira, zabalak eta ahurrak. Ibaiak meandroak egiten ditu, eta batzuetan uholde-lautadak eta ibai-terrazak ere eratzen dira.
Itsasoaren eragina Itsasoak kostako arroken modelatuan eragiten du. Izan ere, olatuek arroka zati xeheak arrastatu eta indar handiz jaurtikitzen dituzte. Horrek kostan urradura eragiten du, eta, hala, labarrak eta urradura-plataformak apurtzen dira.
Olatu, itsasaldi eta itsaslasterrek material solteak leundu eta jalkitzean, hondartzak, tonboloak, barrak, geziak, padurak eta albuferak eratzen dira. Itsasoak kostako arroken modelatuan eragiten du. Izan ere, olatuek arroka zati xeheak arrastatu eta indar handiz jaurtikitzen dituzte. Horrek kostan urradura eragiten du, eta, hala, labarrak eta urradura-plataformak eratzen dira.
Olatu, itsasaldi eta itsaslasterrek material solteak leundu eta jalkitzean, hondartzak, tonboloak, barrak, geziak, padurak eta albuferak eratzen dira. Itsasoak barneko arroken modelatuan eragiten du. Izan ere, olatuek arroka zati xeheak arrastatu eta indar handiz jaurtikitzen dituzte. Horrek kostan urradura eragiten du, eta, hala, labarrak eta urradura-plataformak eratzen dira.
Olatu, itsasaldi eta itsaslasterrek material solteak leundu eta jalkitzean, hondartzak, tonboloak, barrak, geziak, padurak eta albuferak eratzen dira. Itsasoak barneko arroken modelatuan eragiten du. Izan ere, olatuek arroka zati xeheak arrastatu eta indar handiz jaurtikitzen dituzte. Horrek kostan urradura eragiten du, eta, hala, labarrak eta urradura-plataformak eratzen dira.
Olatu, itsasaldi eta itsaslasterrek material solteak leundu eta jalkitzean, hondartzak, tonboloak, barrak, geziak, padurak eta albuferak hausten dira.
Haizearen eragina Arroken gainean dauden material solte xeheenak mugiarazten baitu (deflazioa), batez ere, basamortu harritsuetan. Eta hauek arrokak urratzean, arkuak eta perretxiko formako harriak sortu. Azkenean, hareak jalkitzen dira eta duna-eremuak eratzu. Arroken gainean dauden material solte gogorrenak mugiarazten baitu (deflazioa), batez ere, basamortu harritsuetan. Eta hauek arrokak urratzean, arkuak eta perretxiko formako harriak sortu. Azkenean, hareak jalkitzen dira eta duna-eremuak eratzu. Arroken gainean dauden material solte xeheenak mugiarazten baitu (deflazioa), batez ere, basamortu harritsuetan. Eta hauek arrokak pilatzean, arkuak eta perretxiko formako harriak sortu. Azkenean, hareak jalkitzen dira eta duna-eremuak eratzu. Itsasoak kostako arroken modelatuan eragiten du. Izan ere, olatuek arroka zati xeheak arrastatu eta indar handiz jaurtikitzen dituzte. Horrek kostan urradura eragiten du, eta, hala, labarrak eta urradura-plataformak apurtzen dira.
Olatu, itsasaldi eta itsaslasterrek material solteak leundu eta jalkitzean, hondartzak, tonboloak, barrak, geziak, padurak eta albuferak eratzen dira.
Modelaketan eragina duten faktoreak Erliebe periglaziarrak., Erliebe litologikoak eta Erliebe estrukturalak Erliebe klimatikoak, Erliebe hezeak eta Erliebe estrukturalak Erliebe klimatikoak, Erliebe litologikoak eta Erliebe estrukturalak Erliebe klimatikoak, Erliebe litologikoak eta Erliebe ekuatorialak.
Erliebe klimatikoak Zona glaziarrak eta periglaziarrak. Zona epelak eta hezeak Zona desertikoak eta subdesertikoak Zona tropikalak eta ekuatorialak Guztiak.
Zona glaziarrak eta periglaziarrak. - Agente nagusiak: gelifrakzio bidezko meteorizazioa, glaziarrak eta grabitatea.
- Erliebe formak: zirkuak eta U-formako haranak, morrenak, harritzak... - Agente nagusiak: meteorizazio kimikoa, lurzoruaren eraketa eta ur kontinentalak.
- Erliebea: ibaiek eratutako forma tipikoak. - Agente nagusiak: termoklastia, haizea eta grabitatea.
- Erliebe-formak: basamortu-harritsuak eta harezko basamortuak. - Agente nagusiak: tenperatura altuak eta hezetasuna tartean, meteorizazio kimiko handiko eskualdeak dira.
- Erliebea: bizkar biribilduko haitzak oso ohikoak dira, eta arroila sakonak. Lurzoruak oso aberatsak dira humusean eta mineral oso alteratutan. Landaretza eta beste izaki bizidun batzuk ugari izateak erraztu egiten du modelaketa mota hau.
Zona epelak eta hezeak - Agente nagusiak: tenperatura altuak eta hezetasuna tartean, meteorizazio kimiko handiko eskualdeak dira.
- Erliebea: bizkar biribilduko haitzak oso ohikoak dira, eta arroila sakonak. Lurzoruak oso aberatsak dira humusean eta mineral oso alteratutan. Landaretza eta beste izaki bizidun batzuk ugari izateak erraztu egiten du modelaketa mota hau. - Agente nagusiak: gelifrakzio bidezko meteorizazioa, glaziarrak eta grabitatea.
- Erliebe formak: zirkuak eta U-formako haranak, morrenak, harritzak... - Agente nagusiak: meteorizazio kimikoa, lurzoruaren eraketa eta ur kontinentalak.
- Erliebea: ibaiek eratutako forma tipikoak. - Agente nagusiak: termoklastia, haizea eta grabitatea.
- Erliebe-formak: basamortu-harritsuak eta harezko basamortuak.
Zona desertikoak eta subdesertikoak - Agente nagusiak: meteorizazio kimikoa, lurzoruaren eraketa eta ur kontinentalak.
- Erliebea: ibaiek eratutako forma tipikoak. - Agente nagusiak: tenperatura altuak eta hezetasuna tartean, meteorizazio kimiko handiko eskualdeak dira.
- Erliebea: bizkar biribilduko haitzak oso ohikoak dira, eta arroila sakonak. Lurzoruak oso aberatsak dira humusean eta mineral oso alteratutan. Landaretza eta beste izaki bizidun batzuk ugari izateak erraztu egiten du modelaketa mota hau. - Agente nagusiak: gelifrakzio bidezko meteorizazioa, glaziarrak eta grabitatea.
- Erliebe formak: zirkuak eta U-formako haranak, morrenak, harritzak... - Agente nagusiak: termoklastia, haizea eta grabitatea.
- Erliebe-formak: basamortu-harritsuak eta harezko basamortuak.
Zona tropikalak eta ekuatorialak - Agente nagusiak: gelifrakzio bidezko meteorizazioa, glaziarrak eta grabitatea.
- Erliebe formak: zirkuak eta U-formako haranak, morrenak, harritzak... - Agente nagusiak: tenperatura altuak eta hezetasuna tartean, meteorizazio kimiko handiko eskualdeak dira.
- Erliebea: bizkar biribilduko haitzak oso ohikoak dira, eta arroila sakonak. Lurzoruak oso aberatsak dira humusean eta mineral oso alteratutan. Landaretza eta beste izaki bizidun batzuk ugari izateak erraztu egiten du modelaketa mota hau. - Agente nagusiak: meteorizazio kimikoa, lurzoruaren eraketa eta ur kontinentalak.
- Erliebea: ibaiek eratutako forma tipikoak. - Agente nagusiak: termoklastia, haizea eta grabitatea.
- Erliebe-formak: basamortu-harritsuak eta harezko basamortuak.
Erliebe litologikoak Buztinak iragazkaitza eta ez oso trinkoak dira. Landare estalki bat izaten dute eta erliebe leunak eratzen dituzte, eta ibaiek eratutako formak ohikoak izaten dira. Karbonatazioz disolbatu egiten dira, eta paisaia karstikoa eratzen da. Bestalde, karbonato horiek kobazuloen barruan hauspeatuz doa, eta estalaktitak eta estalagmitak sortzen dira. Granitoak oso erresistenteak izan arren, arrakalak dituzte eta horietan zehar ura infiltratzen da eta urak hidrolisia eragiten duenez, bloketan zatitzen dira. Horrela eratzen dira bola-kaos deitzen dena. Guztiak.
Erliebe estrukturalak Estratu horizontaleko lekuetan, ur kontinentalaren eraginez, harmaila moduko erliebeak sortzen dira. Estratu gogor bakarrak zenbait estratu bigun babesten baditu, mesa deritzon lautadak sortzen dira. Guztiak. Failak izan dituzten lekuetan, higadurak eragin oso handia dauka, bloke goratuak eta hondoratuak sortzen dira. Estratuak inklinatuta edo bertikalean daudenean (tolesduren eraginez), geruza gogorrak gailentzen dira, eta aldapak eta gandorrak sortzen dira.
|
