JESSS

Maykan yuyay astawan alli kan. Yachana yachachina. Yachakka charin. Yachakka yachayta charinmi. Yachaykka yachay. Yachakka kan.

Ñuka mama chakramanta shamukpi lumu aswata upyashunchik. Shamukpi. Shamun. Shamunkarakun. Shamushpa.

maykan killkashka mana alli kan. Ñukanchik ñawpa yayamakunaka alli kawsanchik. Ñukanchik ñawpa yayamakunaka alli kawsarkakuna. Ñukanchik yayamakunaka achka yachaykunata charishkami. Ñukanchik ñawpa yayamamakunaka alli mikunata charishkami.

Astawan alli yuyay kakta akllapay: Payka mana kusawan. Payka ña mana kusawan. Payka ña kusata charin. Payka ña kusayukmi kan.

5. Ñawpa pachapika chay waykupika shuk hatun puma______nin. Tiyarkamari. Tiyarkami. Tiyashkashi. Tiyarka.

Tamyakpika imatatak rurankichikman. Wasipi puñushun. Llakilla tiyarkanchik. Kushilla tiyashun. Wasipi puñunchikman.

Maykan shimitak shutiranti kan. Ñukanchik. wawa. rumi. Inti.

Papaka imata kan. Mikuna. Yaku. Yura. Mana alli mikuna.

Ama mishki shimi,hayak shunku____________mashi. Kanki. Kanchu. Karkankichik. Kan.

maykan killkashkata mana alli kan. Tamyakpika, ñuka chakraka alli wiñarinkami. Pay yakuta charikpika, chakrata sumakta wiñachinmi. Pay yakuta charishpaka tarpushkata sumakta wiñachinmi. Mana tamyakpika, ñuka chakraka wañunkami.

Kay katik yuyayta paktachipay: Rosaka _____urkuman. Kunan, rishpa. Kaya, rishka. Kaya, rinka. Kayna, rinka.

Ñukaka, kaya puncha, sapallami wasiman. Rirkani. Risha. Rishami. Rinchik.

maykan killkashka mana alli kan. Paykunaka mana ushushita charinchu. Ñukanchikka wiwakunawan kawsanchikmari. Sacha wiwakunaka mana wasipi kawsanchu. Kankunaka maypitak kawsanki.

Maykan yuyay alli kan. Kayna wasiman kushillami rinkarakuni. Kayna wasiman kushillami risha,. Kayna wasiman kushillami rirkani. Kayna wasiman kushillami rinkani.

Kay shimikunawan shuk yuyayta rurapay: sacha/ñuka/kawsana. Sacha kawsani ñuka. Ñukaka sachapimi kawsani. Ñukaka kawsani shacha. Ñukaka sacha kawsani.

Kay shimikunawan, shamuk pachapi kak yuyayta rurapay: Tukuylla/tushuna/raymi/ runakuna. Tushunmi tukuylla raymipi runakuna. Runakuna tukuylla raymi tushunmi. Tukuylla runakuna raymi tushunmi. Tukuylla runakuna raymipika tushushunmi.

Maykan killkashka mana alli kan. Mariaka kaya wasiman rinkami. Mariaka kayna wasiman rirkami. Mariaka kaya wasiman rinkarakunmi. Mariaka kayna wasiman rinkami.

Maykan killkashka alli kan. Ñukanchik raymiman rishpaka sumakta mikurkani. Kan mana shamukpi, ñukaka kushillami tukurkani. Kan mana shamukpi, ñukaka chuklluta pallarkani. Kan mana shamushpa, ñukaka kushillami tukurkani.

Maykan yuyaytak ashtawan alli kan. Kancha kusa ña. Kancha ñami kusa. Kanka ña kusayuk. Kanka ña kusayukmi kanki.

Maykan yuyay ashtawan alli kan. Kaya chakrata rurankapak. Ñukaka kaya chakrata rurankapak risha. Ñukaka kaya chakrata rurankapak rin. Kaya chakrata rurankapak rishka.

Kay shimikunata allichishpa shuk yuyayta rurapay; mikuna / sumak / kana. Mikunaka sumakmi kan. Mikunaka kanki sumak. Kanmi mikuna sumak. Mikunaka sumak kan.

Kay shimikunawan shuk yuyayta rurapay: kay wiwa / llakta / tiyana. Kay llaktapi tiyan wiwakuna hatun achka. Kay llaktapika achka hatun wiwakuna tiyanmi. Kaypi llaktaman wiwakuna hatun achka tiyan. Kayka llaktapika wiwakuna achka tiyanmi hatun.

Kay shimikunawan shuk yuyayta killkapay: yachana/kana/tapuna/mana. Yachakpika tapupaylla. Mana yachashpaka tapunami kanchik. Mana yachakpika tapunami kanchik. Yachakpika mana tapunachu kanchik.

Kay shimikunata allichishpa shuk yuyayta rurapay: Mashikuna/ñawpa/tantarina/kana/kanchik. Mashikuna tantarishpa ñawpaman rina kanchik. Mashikuna rina kanchik ñawpaman tantarishpa kanchik. Mashikuna ñawpa rik kanchik. Mashikunaka ñawpapi tantarishpa kana kanchik.

Maykan yuyay ashtawan alli kan. Chakrapika achka wiwakuna tiyanchikmi. Chakrapika mana wiwakuna. Chakrapika achka wiwakuna tiyanmi. Chakrapika achka wiwakuna.

Maykan yuyay alli kan. Rumi hatu. Runa wayrasapa. Sisa yana. Wayrasapa runa.

Maykan killkashka mana alli kan. Kankuna waykupi kashpaka shinchitami tamyarka. Kankuna waykupi kakpika shinchitami tamyarka. Kankuna pukruman chayashpa sumakta armarkankichik. Kankuna urkuman chayamushpa millukuta mikurkankichik.

Kay yuyaytaka imashinatak killkana kan: pichka pastask, pichka chunka pichka. 555. 5005105. 50055. 55105.

Mana tamyakunchu. Shinapash, tamyakpika imatatak_______. Rurankiman. Rurankichu. Rurarkanki. rurak kanki.

kalluwatariytaka, imapaktak yachachinchik. Puñuchinkapak. Muskuchinkapak. Tushuchinkapak. Alli rimachinkapak.

Ñukaka kushilla____________. Kawsan. Kawsani. Kawsanchik. Kasashun.

mana alli killkashkata akllapay. Ñukanchikka wasiman rinchik. Payka runa shina alli rimanmi. Ñukanchikka wasiman kawsanchik. Ñukanchikka wasipimi kawsanchik.

maykan killkashka mana alli kan. Ñukanchikka wiwakunawan kawsanchikmari. Kankunaka maypitakkawsanki. Sacha wiwakunaka mana wasipi kawsanchu. Paykunaka mana ushushita charinchu.

kay shimikunawan shuk yuyayta rurapay. Galapagos rayku mikuy muyukuna tarpunchik. Galapagosmanta muyukuna mikuna tarpunchik. Galapagospipash mikuna muyukunata tarpunchik,. Galapagospi muyukuna mikuna tarpunchik.

Mariaka wawakunawan aswata_____________. upyankichik. upyanka. upyashun. upyanchik.

alli Yachachik tukunkapakka, kaytami paktachina kachik. Killkana,killkakatinatapash alli yacha. Ishkay chunka watayuk kana. Mana imatapash yachana. Pukllaysiki kana kan.

kay shimikunata allichishpa shuk yuyayta rurapay: Sacha/amarun/tiyan. Sachapika achka hatun amarun tiyanmi. Sachapika hutun achkaamarun tiyanmi. Sachapikatiyana achka hatun amarun.

ÑAYPA PACHAPIKA CHAY WAYKUPUKA SHUK HATUN PUMA …………NIN. Tiyarkami. Tiyarkaman. Tiyashkasi. Tiyarka.

MAYKAN KILLKASHKA MAN ALLI KAN. Sacha wiwakunaka mana wasipi kawsanchu. Ñukanchikka wiwakunawan kawsanchikmari. Paykuna mana ushushita charinchu. Kankunaka maypitak kawsanki.

KAY YUYAYKUNAMANTA, ALLI KILLKASHKATA AKLLAPAY. .Pitak ñukata rimashka. Pi ñuka rimashka nin. Pitak ñuka rimashka nin. Pi ñukata rimashka nin.

KAY SHIMIKUNAWAN SHUK YUYAYTA RURAPAY: SACHA/ÑUKA/KAWSANA. Ñukaka sacha kawsani. Ñukaka sachapimi kawsani. Ñukaka kawsani sacha. Sacha kawsani ñuka.

KAMPA MAMA ……………, KUSASHKA AYCHATA MIKUSHAMI. Shamuna. Shamukpi. Shamun. Shamushpa.

MAYKAN KILLKASHKA MANA ALLI KAN. Mariaka kaya wasiman rinkarakumni. Mariaka kaya wasiman rinkami. Mariaka kayna wasiman rinkami. Mariaka kayna wasiman rinkami.

ÑUKA MAMA CHAKRAMANTA………………LUMU ASWATA UPYASHUNCHIK. Shamun. Shamukpi. Shamunkarakun. Shamushpa.

MARIAKA WAWAKUNAWAN ASWATA …………. Upyanchik. Upyanka. Upyashun. upyankichik.

MANA YACHASPAKA IMATATAK RURANKIMAN. Yachachik tapusha. Yachachikta tapushami. Yachachikta tapunamikarka. Yachachikta tapuyman.

KAY SHIMIKUNAWAN SHUK YUYAYTA RURAPAY: ÑUKANCHIK/SUMAK/YACHAY/KANA. Ñukanchik ñawpa yachayka sumakmi kan. Ñukanchik kan yachay sumak. Sumak yachay ñawpa kan. Yachayka ñawpa sumak kan.

MAYKAN YUYAYTAK MANA ALLI KAN. Payka mana munami. Payka mana munanchu. Payka na munanchu. Payka mana munan.

MAYKAN YUYAY ASHTAWAN ALLI KAKTA AKLLAPAY. Payka mishki aswaman upyarka. Payka mishki awapi upyarka. Payka mishki aswa upyarkami. Payka mishki aswata upyarkami.

MAYKAN YUYAYTAK ASHTAWAN ALLI KAN. Tuuy runakuna ishki shimipi kanchick. Tukuy runakuna ishkay shimita rimanami kanchick. Tukuy runakuna ishkay shimi rimana kanchick. Tukuy runakuna ishkay shimita kanchick.

MAYKAN KILLKASHKA MANA ALLI KAN. Ñukanchik ñawpa yayamamakunaka alli kawsanchik. Ñukanchik ñawpa yayamakunaka alli mikunakunata charishkami. Ñukanchik ñawpa yayamakunaka allilla kawsarkakuna. Ñukanchik yayamamakunaka achka yachaykunata charishkami.

ÑUKAKA, KAYA PUNCHA, SAPALLAMI WASIMAN………………,. Rinchik. Risha. Rishami. Rirkani.

MAYKAN YUYAYTAK ASHTAWAN ALLI KAN. Ñukanchikka taptana. Ñukanchikka taptanata riksinkichik. Ñukanchikka taptanata riksinchik. Ñukanchikka taptana riksin.

MAYKAN KILKASHKA MANA ALLI KAN. Tukuykuna minkaman rishpa, kanka wasipi sakirkanki. Tukuykuna minkaman rishpa kanpa wasita rurarkanchikmi. Tukuykuna raymiman rishpaka sumakta tushurkami. Tukuykuna raymiman rishpaka sumakta mikurka.

MANA ALLI KILLKASHKA YUYAYTA AKLLAPAY. Kanka ishkay wawayukmi kanki. Payka mana ima yachankichu. Paykunaka allillami kawsankuna. Runakunaka achka allí mikunakunatami.

ÑAWPA PACHAPIKA CHAY KUCHAKA MANA………………, NIN. tiyashkaman. Tiyashka. Tiyashkashi. Tiyashkami.

ISHKAY SHIMIPIMI YACHACHINAKA IMATATAK NISHA NIN. Yanka yachakuna kan. Sinchi yachachina kan. Shuklla shimipi rimana. Ishkay shimita riksina.

KALLUWATARIYTAkA, IMAPAKTAK YACHACHINCHIK. Tushuchinkapak. Puñuchinkapak. Alli rimachinkapak. Muskuchinkapak.

KAY SHIMIKUNAWAM SHUK YUYAYTA RURAPAY: KAY / WIWA / LLAKTA / TIYANA. Kay llaktapi tiyan wiwakuna hatun achka. Kay llaktapika achka hatun wiwakuna tiyanmi. Kaypi llaktaman wiwakuna hatun achka tiyan. Kayka llaktapika wiwakuna achka tiyanmi hatun.

KAY SHIMIKUNAWAM SHUK YUYAYTA RURAPAY: KAY / WIWA / LLAKTA / TIYANA 25.-MAYKAN KILKASHKA MANA ALLI KAN. Pay yakuta charishpaka,tarpushkata sumakta wiñachinmi. Tamyakpika ,ñuka chacraka allí wiñarinkami. Pay yakuta charikpika,chakrata, sumakta wiñachinmi. Mana tamyakpika ,ñuka chakraka wañurinkami.

KAY SHIMIKUNAWAM SHUK YUYAYTA RURAPAY: PAY/CHAKRA /SARA /CHARIN. Payka sara chakrata charin. Payka chakrata sarata charinkuna. Payka charishpa sarata chakra. Payka charin chakrata sarata.

payka mana kuy aychata mikusha ___________. nin. ninshi. ninchu. ninki.

ÑUKAKA MANA ASWATA CHARINICHU. SHINAPASH, ASWATA, CHARISPAKA ISHKAY PILCHITA. Upyasha. Upyayman. Upyarkani. Upyana kan.

KAWSANKICHU, NIKPIKA IMASHINATAK KAYTA KUTICHINA. Ari kawsanimi. Haku.

imatata yuyachin: payka chunta aswata upyaska nin. payka aswata mana munachu. payka aswata munan. payka aswapi armarirka. payka chuntata tarpurta.

maykan yuyay ahstawan alli kan. taptanaka kanki. taptanaka yupaymanta yachachinkapakmi kan. taptanaka yachay. taptanaka yupaymanta yachanchinkapak.

kay shimikunawan shuk yuyayta rurapay: Ñukanchik/sumak/--------. Ñukanchik ñawpa yachayka sumakmi kan. Ñukanchik kan Yachay sumak. Yachayka ñawpa sumak kan. Sumak Yachay ñawpa kan.

MAYKAN KILLKASHKA MANA ALLI KAN. ñukanchik raymiman rishpaka sumakta mikurkani. ñuka mana shamukpi, ñukaka kushillami tukurkani. ñuka mana shamukpi, ñukaka chuklluta pallarkami. ñuka mana shamushpa, ñukaka kushillami tukurkani.

. payka mana kuy aychata mikusha_______________. nin. ninshi. ninchu. ninki.

imatata yuyachin: payka chunta aswata upyasha nin.”. payka aswata mana munachu. payka aswata munan. payka aswapi armarirka. payka chuntata tarpurka.

maykan yuyay ashtawan alli kan. Taptanaka kanki. Taptanaka yupaymanta yachachinkapakmi kan. Taptanaka Yachay. Taptanaka yupaymanta yachachinkapak.

maykan killkashka mana alli kan. Ñukanchik yayamamakunaka achka yachaykunata charishkami. Ñukanchik ñawpa yayamamakunaka allilla kawsarkakuna. Ñukanchik ñawpa yayamamakunaka alli kawsanchik. Ñukanchik ñawpa yayamamakunaka alli mikunakunata charishkami.

MAYKAN YUYAYTA SHAMUK PACHATA RIKUCHIN. ñuka allpapi sarata tarpurkani. ñuka allpapi sarata tarpushunchik. ñuka allpapi sarata tarpurni. ñuka allpapi sarata tarpurkanchik.